therapie actueel

De systemische behandeling van laaggradige neuro-endocriene tumoren

samenvatting

Neuro-endocriene tumoren (NET) zijn een zeldzame tumorgroep die in frequentie toeneemt. Werd vroeger de diagnose op de peptideproductie gesteld, tegenwoordig blijkt de histologie met een indeling op basis van maligniteitsgraad van groot belang voor therapiekeuze en prognose. De behandeling is steeds vaker een multidisciplinaire aanpak van chirurgie en systemische therapie. Met somatostatine-analoga is een duidelijke verbetering gekomen, waarbij patiënten niet alleen minder klachten hebben van het zogenoemde ‘carcinoïdsyndroom’, maar recentelijk zijn er aanwijzingen dat deze middelen bij patiënten met metastasen de tijd tot progressie verlengt.

In de eerste lijn wordt bij gemetastaseerde NET octreotide of lanreotide geadviseerd, vanwege de langdurige klinische verbetering met weinig bijwerkingen. Na falen kan worden gekozen uit radioactieve therapie (PRRT), interferon-α of een lokale therapie van de lever, zoals radiofrequente ablatie en embolisatie. Na vele jaren zijn er nu veelbelovende middelen, zoals een nieuw somatostatine-analogon (pasireotide) bij ernstige diarree en de ‘targeted therapy’ (sunitinib en everolimus) bij pancreas-NET. Voor de dunnedarm-NET worden combinaties van medicijnen in meerdere studies onderzocht.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2012;9:177–82)

De introductie van radiotherapie met protonen in Nederland

Samenvatting

Radiotherapie met protonen is een veelbelovende radiotherapietechniek voor de behandeling van patiënten met kanker. Naar verwachting zullen in Nederland de eerste faciliteiten binnen 5 jaar beschikbaar zijn. De dosisafgifte van protonen in het lichaam wordt gekenmerkt door de zogenoemde ‘Bragg peak’, die het mogelijk maakt de dosis beter te conformeren aan de vorm van het doelgebied. De bundeleigenschappen van protonen kunnen worden gebruikt om de dosis ter plaatse van het doelgebied (tumor) te verhogen zonder extra dosis ter plaatse van de normale weefsels en/of om de dosis ter plaatse van de normale weefsels te reduceren zonder een concessie te doen aan de dosis in het doelgebied. In dit artikel worden de eigenschappen en mogelijke voordelen van protonen besproken, waarbij de verschillende categorieën indicaties kort zullen worden belicht. Daarnaast beschrijft dit artikel de uitkomsten van een aantal rapporten met betrekking tot het aantal patiënten dat in de toekomst mogelijk voordeel zal hebben bij bestraling met protonen.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2012;9:117–29)

De introductie van radiotherapie met protonen in Nederland: pleidooi voor een gefaseerde aanpak

(NED TIJDSCHR ONCOL 2012;9:115–6)

De behandeling van patiënten met wervelmetastasen in Nederland

Samenvatting

De behandeling van wervelmetastasen is complex. Een multidisciplinaire aanpak, waarbij op basis van verscheidene patiëntgebonden factoren een traject wordt opgesteld, heeft de voorkeur. In dit artikel worden de verschillende behandelmogelijkheden beschreven, met nadruk op radiotherapie en chirurgie.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2012;9:81–8)

Resectabel maagcarcinoom: introductie en chirurgische behandeling

Samenvatting

Het maagcarcinoom is ondanks een dalende incidentie 1 van de meest voorkomende soorten kanker wereldwijd. Er zijn aanzienlijke verschillen in incidentie tussen landen, welke deels kunnen worden verklaard door verschillen in leefstijl. Omdat in de westerse wereld veel patiënten met maagkanker zich presenteren met locoregionaal vergevorderde stadia, is de prognose vaak slecht. Adequate chirurgische behandeling is een voorwaarde voor de genezing van maagkanker. Voor een locoregionaal vergevorderd stadium maagcarcinoom is een uitgebreide (D2) lymfeklierdissectie, uitgevoerd in een centrum met ervaring, de aangewezen therapie. Centralisatie en auditing zullen in de toekomst een aanzienlijke bijdrage leveren aan de kwaliteit van de chirurgische behandeling van het maagcarcinoom.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2012;9:15–24)

Resectabel maagcarcinoom: neoadjuvante en adjuvante behandeling

Samenvatting

Hoewel chirurgie de enige mogelijkheid voor genezing is, hebben chemotherapie en radiotherapie de laatste decennia hun plaats verworven bij de behandeling van resectabel, locoregionaal vergevorderd (vanaf stadium IB) maagcarcinoom. Tot de geaccepteerde adjuvante en neoadjuvante behandelingen behoren perioperatieve chemotherapie, postoperatieve chemoradiatie en in Azië postoperatieve chemotherapie met S-1. Niet-standaardbehandelingen zijn postoperatieve chemotherapie in de westerse wereld, intraperitoneale of intra-abdominale chemotherapie, preoperatieve radiotherapie en chemotherapie, en post- en intraoperatieve radiotherapie. Patiënten met een locoregionaal vergevorderd, resectabel maagcarcinoom zouden standaard preoperatieve chemotherapie moeten krijgen, gevolgd door postoperatieve chemotherapie of chemoradiatie. In de Nederlandse richtlijn wordt de voorkeur uitgesproken voor perioperatieve chemotherapie. Welke van de 2 modaliteiten effectiever is, is niet bekend en wordt op het moment uitgezocht in de CRITICS-studie, een prospectieve fase III-studie.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2012;9:26–34)