richtlijnen

Richtlijn ‘Medisch specialistische revalidatie bij oncologie’: modulaire revisie 2017

NTVO - 2017, nummer 6, september 2017

dr. J.P. van den Berg , dr. M.J. Velthuis

Samenvatting

In 2011 verscheen de eerste versie van de ‘evidence-based’ richtlijn ‘Oncologische revalidatie’. Vanwege de ontwikkelingen sindsdien is de richtlijn in de periode 2014-2017 herzien op initiatief van de Nederlandse Vereniging voor Revalidatieartsen (VRA). Bij de modulaire herziening is de naamgeving van de richtlijn ‘Oncologische revalidatie’ in overleg met Zorginstituut Nederland gewijzigd in ‘Medisch specialistische revalidatie bij oncologie’. De aanleiding hiervoor is het verschijnen van het rapport ‘Medisch-specialistische revalidatie: zorg zoals revalidatieartsen plegen te bieden’.

De richtlijn ‘Medisch specialistische revalidatie bij oncologie’ beschrijft het proces van signalering en verwijzing naar medisch specialistische revalidatie. Bij de herziening is medisch specialistische revalidatie bij oncologie gedefinieerd als een poliklinische interdisciplinaire medisch specialistische revalidatiebehandeling voor patiënten met kanker door een team van zorgprofessionals onder coördinatie van de revalidatiearts. Slechts 5–10% van de (ex-)patiënten met kanker zal gezien de ernst en complexiteit

van de klachten en (dreigende) beperkingen interdisciplinaire medisch specialistische revalidatiezorg nodig hebben. Daarnaast beschrijft de richtlijn de inhoud van de interdisciplinaire medisch specialistische revalidatie in de verschillende fasen van het oncologische diagnose-, behandelen nazorgtraject.

In deze modulaire herziening van de richtlijn zijn de uitgangsvragen over het intakeproces voorafgaand aan medisch specialistische revalidatie bij oncologie en de effectiviteit van revalidatie(-interventies) tijdens de in opzet curatieve behandeling van kanker ‘evidence-based’ gereviseerd. Voor de uitgangsvraag over signalering van klachten en goede verwijzing naar medisch specialistische revalidatie bij oncologie wordt verwezen naar het wetenschappelijke bewijs uit de richtlijn ‘Detecteren behoefte psychosociale zorg’ (2017). Twee nieuwe ‘evidence-based’ modules zijn ontwikkeld: een over voorspellende factoren voor een gezonde leefstijl en een over ondersteuning/adviezen/(verpleegkundige) interventies gericht op arbeid.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2017;14:231–6)

Lees verder

Richtlijn ‘Detecteren behoefte psychosociale zorg’: revisie 2017

NTVO - 2017, nummer 5, august 2017

dr. J.E.H.M. Hoekstra-Weebers , dr. M.J. Velthuis

Samenvatting

De richtlijn ‘Detecteren behoefte psychosociale zorg’) is in de periode 2014–2017 herzien. De uitgangsvragen over het te gebruiken instrument voor screening, signalering en/of monitoring, de meetmomenten, communicatie, verwijzing en de randvoorwaarden voor implementatie en uitvoering zijn alle op een ‘evidence-based’) manier gereviseerd. Twee nieuwe ‘evidence-based’) modules zijn ontwikkeld, namelijk een uitgangsvraag over het effect van het detecteren van ‘distress’) en zorgbehoefte op patiënt- en procesuit-komstmaten en een over het detecteren van ‘distress’) en zorgbehoefte in de eerste lijn. Doel van de richtlijn is dat bij alle volwassenen met kanker, zowel in het ziekenhuis als in de eerste lijn, op systematische wijze wordt gesignaleerd in welke mate er sprake is van ‘distress’), welke problemen een rol spelen en of er een verwijswens is. Dit om ervoor te zorgen dat mensen die daaraan behoefte hebben op tijd zorg krijgen van een bij de ervaren problemen passende zorgverlener.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2017;14:186–92)

Lees verder

Update richtlijn maagcarcinoom: een overzicht van de wijzigingen

NTVO - 2017, nummer 3, may 2017

drs. J.J.F. de Groot , prof. dr. P.D. Siersema

Samenvatting

In juni 2016 en februari 2017 zijn modulaire updates van de Nederlandse richtlijn maagcarcinoom geautoriseerd. Dit artikel beschrijft de belangrijkste wijzigingen ten opzichte van de vorige, eerste versie (mei 2009) van deze richtlijn.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2017;14:114–6)

Lees verder

Algemene principes van palliatieve zorg

NTVO - 2017, nummer 2, march 2017

dr. A. de Graeff , drs. A.P. Jobse , prof. dr. S.C.C.M. Theunissen , drs. M.M.J.D. Verkuijlen , prof. dr. K.C.P. Vissers , Z. Zlickz , drs. M.G. Gilsing

Samenvatting

Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van leven verbetert van patiënten (kinderen en volwassenen) en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening, door het voorkomen en verlichten van lijden door middel van vroegtijdige signalering en zorgvuldige beoordeling en behandeling van pijn en andere problemen van lichamelijke, psychosociale en spirituele aard. In dit artikel wordt ingegaan op de algemene principes van palliatieve zorg.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2017;14:62–5)

Lees verder

Richtlijn erfelijk en familiair ovariumcarcinoom 2015

NTVO - 2016, nummer 8, december 2016

prof. dr. M.J.E. Mourits , dr. C.M. Kets , dr. R.P. Zweemer , dr. L.B. van der Meer , dr. H.C. van Doorn , dr. J.A. de Hullu

Samenvatting

In 2015 is de eerste Richtlijn erfelijk en familiair ovariumcarcinoom verschenen met als belangrijkste aanbeveling dat alle vrouwen met epitheliaal ovarium(tuba) carcinoom, ongeacht leeftijd, histologische type of familieanamnese, worden verwezen naar klinische genetica. Het opsporen van een mutatie bij een patiënte met ovariumcarcinoom geeft haar familieleden de mogelijkheid om zich ook te laten testen op dragerschap en desgewenst preventieve maatregelen te nemen. Het uiteindelijke doel van deze richtlijn is het verlagen van de incidentie van ovariumcarcinoom met een optimale kwaliteit van leven.

(Ned Tijdschr Oncol 2016;13:280–4)

Lees verder

Beperkte update richtlijn ‘Prostaatcarcinoom’: een overzicht van de wijzigingen in 2016

NTVO - 2016, nummer 7, november 2016

drs. J.J.F. de Groot , prof. dr. R.J.A. van Moorselaar , drs. J.L.L.M. Coenen , prof. dr. J.A. Gietema , dr. W.V. Vogel , prof. dr. T. M. de Reijke

Samenvatting

In augustus 2016 is de gedeeltelijk gereviseerde Nederlandse richtlijn prostaatcarcinoom geautoriseerd. De revisie betreft vooral de behandeling van gemetastaseerd en castratieresistent prostaatcarcinoom. Dit artikel beschrijft de belangrijkste wijzigingen ten opzichte van de vorige versie (april 2014) van deze onderdelen van de richtlijn.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2016;13:254–6)

Lees verder

Richtlijn Melanoom: modulaire revisie 2016

NTVO - 2016, nummer 6, september 2016

drs. C.W.J. Ebben , dr. A.H. Brouwers

Samenvatting

De richtlijn Melanoom heeft in de periode 2014–2016 een modulaire revisie ondergaan. Voor 3 uitgangsvragen (1. De rol van de 18F-FDG-PET/CT-scan in de diagnostiek, 2. De rol van de 18F-FDG-PET/CT-scan in de follow-up en 3. De rol/plaats/indicatie van/voor de schildwachtklierprocedure) zijn systematisch literatuuronderzoeken verricht. Voor uitwerking van de uitgangsvraag over de procedure rondom de BRAF-genmutatie is gekozen voor een ‘consensus-based’ aanpak. Deze module beschrijft met name de organisatie van zorg omtrent deze test. De opgestelde conceptmodules voor de onderwerpen ‘systemische therapie (ipilimumab)’ en ‘kosteneffectiviteit van de 18F-FDG-PET/CT-scan bij stadium IIIB- en IIIC-patiënten’ zijn door de snelle ontwikkelingen op het gebied van de systemische therapie door de werkgroep (vooralsnog) niet gepubliceerd.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2016;13:218–20)

Lees verder