richtlijnen

Revisie richtlijn Borstkanker: follow-up – detectie nieuwe carcinoommanifestaties: van leeftijdgebaseerd naar gepersonaliseerd

SAMENVATTING

De richtlijnmodule ‘Follow-up – detectie nieuwe carcinoommanifestaties’ van de richtlijn Borstkanker is herzien. Het vorige schema van follow-up was uniform en voornamelijk gebaseerd op leeftijd, terwijl de nieuwe richtlijn een risicogestuurde aanpak biedt met focus op persoonlijke zorg door samen beslissen. Daarnaast hanteerde de vorige versie van de richtlijn enkel een risico-indeling in vrouwen zonder en met BRCA1– of BRCA2-kiembaangenmutaties. De belangrijkste veranderingen zijn: 1) overgang naar individuele risicobeoordeling als basis voor follow-up-planning, 2) verkorting van de ziekenhuis-follow-up van vijf naar drie jaar voor veel patiënten, 3) snellere terugkeer naar het bevolkingsonderzoek, 4) geen routinematig lichamelijk onderzoek meer tijdens follow-up, 5) herindeling van risicogroepen met specifieke aandacht voor kiembaangenmutaties, en 6) meer nadruk op MRI-onderzoek bij jongere patiënten. Deze veranderingen zijn gericht op een efficiëntere organisatie van zorg zonder concessies te doen aan kwaliteit, met betere afstemming op het individuele risicoprofiel van de patiënt en met meer aandacht voor persoonlijke voorkeuren via gedeelde besluitvorming.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2025;22:111-4)

Nieuwe richtlijn galweg- en galblaascarcinoom

SAMENVATTING

In oktober 2024 is de eerste Nederlandse evidencebased richtlijn voor galweg- en galblaascarcinoom verschenen. Deze richtlijn vervangt de consensusbased richtlijn uit 2013. Alle 12 modules zijn nieuw of samengesteld met aanbevelingen uit de oude richtlijnen en vervangen de oude modules. In dit artikel worden de belangrijkste aanbevelingen en veranderingen samengevat en vergeleken met internationale richtlijnen en literatuur.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2025;22:103-10)

Update richtlijn ‘Niet-kleincellig longcarcinoom’: een overzicht van de wijzigingen

SAMENVATTING

In maart en september van 2024 zijn diverse wijzigingen geweest van de Nederlandse richtlijn ‘Niet-kleincellig longcarcinoom’. In totaal zijn vier modules toegevoegd en drie modules geactualiseerd. In dit artikel worden de wijzigingen ten opzichte van de vorige richtlijn besproken.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2025;22:58–61)

Revisie van de richtlijn ‘Oncologische ulcera bij patiënten in de palliatieve fase’

SAMENVATTING

De multidisciplinaire richtlijn ‘Oncologische ulcera bij patiënten in de palliatieve fase’ is in 2024 herzien. De leden van de werkgroepen waren gemandateerd namens diverse wetenschappelijke, beroeps- en patiëntenverenigingen. Aan de hand van een knelpuntenanalyse zijn uitgangsvragen geformuleerd over behandeling van geuroverlast, pijn en bloedverlies. Deze uitgangsvragen zijn evidencebased uitgewerkt. De andere onderdelen van de richtlijnen zijn consensusbased herzien. In dit artikel wordt een kort overzicht gegeven van de belangrijkste aanbevelingen van de richtlijn.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2025;22:53–7)

Herziening van de richtlijn Wekedelentumoren

SAMENVATTING

Wekedelensarcomen zijn zeldzame, kwaadaardige tumoren die ontstaan uit bind- en steunweefsel. Nederland kent zeven expertisecentra voor wekedelensarcomen waar patiënten worden behandeld of besproken in multidisciplinair overleg. Hoewel niet iedere patiënt in een referentiecentrum hoeft te worden behandeld, is het belangrijk dat er vroegtijdig overleg plaatsvindt met een referentiecentrum, zodat iedere patiënt gegarandeerd is van specialistische zorg. De richtlijn uit 2011 die tot voor kort werd gebruikt was toe aan herziening. Op initiatief van de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde heeft een multidisciplinaire commissie gewerkt aan een nieuwe richtlijn om de zorg voor patiënten met wekedelentumoren te optimaliseren. De herziene richtlijn belicht onder meer het diagnostisch proces, de follow-up, risico-inschatting en prognostificatie, behandeling van lokale/locoregionale en gemetastaseerde ziekte, en de organisatie van zorg rondom patiënten met een wekedelentumor. De gastro-intestinale stromatumoren, bottumoren en wekedelentumoren in het hoofd-halsgebied worden in aparte richtlijnen besproken. Na commentaarfase is recentelijk de herziene richtlijn Wekedelentumoren gepubliceerd op https://richtlijnendatabase.nl.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2025;22:3–6)

Radiotherapie bij patiënten met pacemaker, ICD en niet-cardiaal actieve implantaten

SAMENVATTING

Op 26 augustus 2024 is de herziene richtlijn ‘Radiotherapie bij patiënten met pacemaker, ICD en niet-cardiaal actieve implantaten’ door de NVRO gepubliceerd, in samenwerking met de NVKF, NVvC en VITHaS. Naast de nieuwe inzichten op basis van verschenen literatuur sinds 2011 en het toevoegen van aanbevelingen ten aanzien van niet-cardiaal actieve implantaten, zoals neurostimulatoren, baclofen pompen en cochleair implantaten, zijn in de herziene richtlijn ook aanbevelingen opgenomen voor de bestraling met protonen en MR-linac.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2024;21:203–5)

Revisie van de richtlijnen Ascites, Koorts en Hypercalciëmie bij patiënten in de palliatieve fase

SAMENVATTING

De multidisciplinaire richtlijnen ‘Ascites’, ‘Koorts’ en ‘Hypercalciëmie’ bij patiënten in de palliatieve fase zijn in 2024 herzien. De leden van de werkgroepen waren gemandateerd namens diverse wetenschappelijke, beroeps- en patiëntenverenigingen. Aan de hand van een knelpuntenanalyse zijn uitgangsvragen geformuleerd over:

• Bij ascites: niet-medicamenteuze behandeling;
• Bij koorts: onderscheid tussen tumorkoorts en koorts door infectie en medicamenteuze behandeling;
• Bij hypercalciëmie: hyperhydratie en medicamenteuze behandeling.

Deze uitgangsvragen zijn ‘evidence-based’ uitgewerkt. De andere onderdelen van de richtlijnen zijn ‘consensus-based’ herzien. In dit artikel wordt een kort overzicht gegeven van de belangrijkste aanbevelingen van de richtlijnen.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2024;21:173–8)