Expliciete afbeeldingen op sigarettenpakjes hebben geen enkel effect op rookgedrag

juli 2022 Beter Leven Willem van Altena
"Exmouth, Australia - February 25, 2013: Cigarette packAn australian cigarette pack, lying in the sand of an australian beach in Exmouth, Western Australia. The cigarette pack is fully covered by a photo of mouth cancer and the warning that smoking is dangerous and can cause cancer.The brand is typed on the package on the bottom. This type of cigarette pack can only be found in Australia (since 1. Dec. 2012), New Zealand plans to be the second state."

Laten rokers zich afschrikken door afbeeldingen op sigarettenpakjes van allerlei medische gevolgen die hun rookgedrag kan hebben? Een grote gerandomiseerde studie uit de V.S. lijkt het antwoord op die vraag te geven: nauwelijks. Het enige resultaat was dat rokers sigarettenpakjes met onsmakelijke afbeeldingen liever niet publiekelijk lieten zien. De resultaten van het onderzoek door wetenschappers van de universiteit van San Diego werden begin juni gepubliceerd op het online platform JAMA Network Open.

19.000 pakjes

In de CASA-studie kochten 357 rokers uit San Diego hun sigaretten en jaar lang via een speciale studiewebsite. Zij kregen naar willekeur hun sigaretten –in totaal 19.000 pakjes- ofwel in een blanco verpakking, dan wel in een standaard Amerikaans pakje, of een pakje zoals dat in Australië wordt gebruikt, met foto’s van soms uiterst schokkende en onprettige aandoeningen die het gevolg van roken kunnen zijn. Het bleek dat 38% van de mensen in die laatste groep hun sigarettenpakjes liever verborgen hielden.

Hoofdonderzoeker prof. John P. Pierce van de Hebert Wertheim School of Public Health and Human Longevity Science in San Diego heeft er wel een hypothese bij. “Dergelijke onaantrekkelijke verpakkingen kunnen vooral bij tieners de perceptie wegnemen dat het sociaal aanvaardbaar is om te roken. Dat kan een reden zijn voor de afname in het roken door jongeren in landen waar expliciete afbeeldingen op sigarettenpakjes staan.” De pakjes in kwestie kwamen uit Australië en waren voorzien van afbeeldingen van een verminkte voet, een pasgeboren baby aan de beademingsapparatuur en keelkanker. Wereldwijd maken 120 landen gebruik van de afschrikwekkende sigarettenpakjes. In de V.S. werd het gebruik van deze pakjes al in 2009 verplicht gesteld door het Congres, maar de implementatie wordt sindsdien gedwarsboomd door juridische procedures van de tabaksproducenten.

Geen aanpassing rookgedrag

De onderzoekers stelden vast dat veel rokers in de V.S. tamelijk discreet waren met hun rookgewoontes en hun pakjes sigaretten doorgaans verborgen hielden buitenshuis. De expliciete pakjes bleken vooral mensen af te schrikken die normaliter geen moeite deden om hun sigarettenpakjes aan het zicht te onttrekken. Maar er werd geen bewijs gevonden dat expliciete sigarettenpakjes ook het rookgedrag zelf beïnvloedden. Mensen rookten na de studie nog even veel als daarvoor.

Rokers die gewone of blanco sigarettenpakjes kregen veranderden hun gewoontes niet als het ging om het uit het zicht houden van de sigaretten in een publieke setting. Degenen die de expliciete pakjes kregen deden wel meer moeite om de pakjes te verbergen, en bleven dat ook doen. Zodra zij echter gewone of blanco pakjes ontvingen was het weer snel gedaan met het verborgen houden van de sigaretten.

De mensen die hun sigaretten in een expliciete verpakking kregen merkten ook dat anderen negatief op hun sigarettenpakjes. De mensen met de blanco pakjes merkten juist op dat anderen interesse toonden in de studie.

Referentie

Pierce JP, Kealey S, Leas EC, et al. Effect of Graphic Warning Labels on Cigarette Pack-Hiding Behavior Among Smokers: The CASA Randomized Clinical Trial. JAMA Netw Open. 2022 Jun 1;5(6):e2214242. doi: 10.1001/jamanetworkopen.2022.14242. PMID: 35653155; PMCID: PMC9164006.