Medicatie kan soms mannelijke seksualiteit negatief beïnvloeden

maart 2021 Beter Leven Willem van Altena

Therapietrouw blijft een van de uitdagingen waar zorgverleners zich mee geconfronteerd zien. Exacte cijfers zijn er niet, maar geschat wordt dat veel patiënten, zeker bij chronische aandoeningen, niet altijd hun medicijn innemen. En in sommige gevallen bestaat er zelfs grote weerstand tegen die medicijnen, bijvoorbeeld wanneer ze met vervelende bijwerkingen gepaard gaan. Voor mannen gaat het dan vaak om bijwerkingen op seksueel gebied. Er zijn zes soorten medicatie die inderdaad vaak gepaard gaan met een verandering in libido of potentie.

Prostaatkankermiddelen

De groei van prostaatkankercellen wordt gestimuleerd door het mannelijke geslachtshormoon testosteron. Mannen met gevorderde, uitgezaaide of teruggekeerde prostaatkanker worden daarom tegenwoordig vaak behandeld met androgeendeprivatietherapie, dat is hormoontherapie in de vorm van androgeenremmers. Dat zijn middelen die het testosterongehalte omlaag brengen, en dat zorgt onherroepelijk ook voor een lager libido en een afname in de potentie. Daarnaast heeft hormoontherapie nog meer bijwerkingen, zoals opvliegers, gewichtstoename, afname van lichaamsbeharing en borstgroei.

Bloeddrukverlagers

Bloeddrukverlagers verminderen de kracht van de bloedstroom, en dat heeft onherroepelijk effect op het erectievermogen van mannen. En bètablokkers, die het hartritme reguleren, hebben datzelfde effect.

Alfablokkers

Alfablokkers worden vaak voorgeschreven om prostaatvergroting tegen te gaan, maar ook deze middelen kunnen een negatief effect op het seksleven van mannen hebben. Aan de eerste kant hebben sommige van deze middelen dezelfde werking als bloeddrukverlagers. En minder bloedtoevoer naar de penis betekent onherroepelijk een minder krachtige erectie. Andere middelen veroorzaken een retrograde ejaculatie. De man bereikt wel een orgasme, maar geen zaadlozing: het zaad komt in de blaas terecht. Hoewel dat op zich het vermogen om seks te hebben niet vermindert vinden veel mannen het toch niet prettig.

SSRI antidepressiva

Bepaalde antidepressiva, namelijk selectieve serotonine heropname remmers (SSRI’s) hebben weer een ander effect op de seksualiteit. Ze verhogen de prikkelgrens en maken het moeilijker om een orgasme te bereiken. Dat effect is zelfs zo nadrukkelijk, dat een van deze middelen, paroxetine, wel wordt voorgeschreven aan mannen die last hebben van premature ejaculatie.

Andere antidepressiva

Bijna alle antidepressiva hebben een negatief effect op het libido. Daarbij gaat het om tricyclische antidepressiva, monoamine oxidase remmers en antipsychotica. Er zijn zelfs middelen bij die het aantal zaadcellen sterk verlagen. Dat kan de vruchtbaarheid sterk doen afnemen.

Erectiemiddelen

Hoe paradoxaal ook, PDE5 inhibitors, zoals de bekendste erectiepillen, helpen mannen weliswaar om een erectie te krijgen, maar kunnen wel degelijk een negatief effect op het seksleven hebben. Mannen die deze middelen gebruiken kunnen last krijgen van hoofdpijn, een verstopte neus, opvliegers en maagzuuraanvallen, en dat kan de seks danig verpesten.

Referentie

Wilson B. The effect of drugs on male sexual function and fertility. Nurse Pract. 1991 Sep;16(9):12-7, 21-4. PMID: 1945073.