Onderzoekers van Cancer Center Amsterdam onder leiding van prof. Evelien Dekker hebben ontdekt dat het subtype darmpoliep een groot verschil kan uitmaken in het risico op het ontwikkelen van colorectale kanker (CRC). Met name de zogeheten ‘gekartelde poliepen’ blijken met een hoger kankerrisico geassocieerd te kunnen worden. Het onderzoek door Dekker en collega’s is gepubliceerd in de Lancet eClinicalMedicine.
Darmkanker (colorectal cancer, CRC) is de op twee na meest gediagnosticeerde vorm van kanker ter wereld en de op één na meest voorkomende doodsoorzaak als gevolg van kanker. Bevolkingsonderzoek is erop gericht om voorlopers van darmkanker, of ‘poliepen’, zo vroeg mogelijk op te sporen en te verwijderen om de incidentie van en sterfte aan CRC te verminderen. De schatting van het risico op CRC na het opsporen en verwijderen van poliepen was echter onduidelijk.
Dekker en haar team onderzochten data van het Nederlandse darmkankerscreeningsprogramma, en ontdekten dat mensen met een subtype poliep dat bekend staat als ‘gekartelde’ poliepen een hoger risico hadden op het ontwikkelen van CRC (hazard ratio 1,70) in de komende drie jaar. Dat risico nam toe als er ook adenomen (goedaardige epitheliale tumoren) aanwezig waren (HR 2,00). De hazard ratio voor patiënten met alleen adenomen was 1,22, vergeleken met patiënten zonder poliepen. Eerste auteur David van Toledo: “In wetenschappelijk onderzoek en richtlijnen was de aandacht vooral gericht op CRC-risico’s na het vinden van adenomen. Nu weten we dat hoog-risico kartelpoliepen ook zeer relevant zijn.”
Het onderzoeksteam, met onder andere arts Joep IJspeert en promovendus Nanette van Roermund, gaat verder met vervolgonderzoek naar de relevantie van kartelpoliepen, mede met financiering van een recente KWF-subsidie. Ook gaan ze kijken of risicoschattingen hetzelfde blijven als deelnemers langer dan gemiddeld 3 jaar gevolgd worden.
Er is weinig bekend over het ontstaan van ‘post-colonoscopie colorectale kankers’ (PCCRCs). Deze tumoren ontwikkelen zich waarschijnlijk uit darmpoliepen, adenomen of gekartelde poliepen (SP) die niet of niet volledig zijn verwijderd tijdens een eerdere colonoscopie. Het is ook onduidelijk of het type PCCRC’s met de slechtste prognose – die voortkomen uit gekartelde’ poliepen (SP, ‘serrated polyps’) – vaker voorkomt bij patiënten die behandeld zijn door een endoscopist met een lage detectiegraad van SP of adenomen.
Tijdens dit onderzoeksproject zal het team zich buigen over twee vragen:
Het onderzoek zal de PCCRC voorvallen geregistreerd in de nationale kanker registratie (NKR) met colonoscopie gegevens van het darmkankerscreeningsprogramma in Nederland vergelijken om antwoorden te vinden voor het verbeteren van onderwijs, en om de richtlijnen voor CRC-screening door colonoscopie te verbeteren.
Referentie
Van Toledo, D.E.F.W.M., et al. (2023) Colorectal cancer risk after removal of polyps in fecal immunochemical test based screening. eClinicalMedicine, Volume 0, Issue 0, 102066. https://doi.org/10.1016/j.eclinm.2023.102066
Naar boven
