Darmkanker vaker opgespoord in vroeg stadium sinds invoering bevolkingsonderzoek

maart 2024 Nieuws Niels Elbert

Darmkanker wordt steeds vaker in een vroeg stadium ontdekt, de prognose is verbeterd en er zijn minder operaties nodig. Dit zijn de belangrijkste conclusies van het trendrapport ‘Dikkedarm- en endeldarmkanker in Nederland’ van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL).

Jaarlijks krijgen ongeveer 12.000 Nederlanders te horen dat zij darmkanker hebben. Daarmee is dit een van de meest voorkomende kankersoorten in Nederland. Sinds 2014 wordt iedereen van 55-75 jaar om de 2 jaar uitgenodigd om mee te doen aan het bevolkingsonderzoek darmkanker. De positieve effecten van dit bevolkingsonderzoek zijn duidelijk terug te zien in het IKNL-trendrapport: in 2014 en 2015 nam het aantal nieuwe darmkankerdiagnosen toe (doordat tumoren die nog geen klachten gaven eerder werden ontdekt) en vanaf 2016 nam het aantal nieuwe darmkankerdiagnosen af (doordat verwijderde poliep niet zijn uitgegroeid tot darmkanker). Bovendien wordt darmkanker de laatste jaren vaker in een vroeger stadium ontdekt, vooral in de groep van 55-75-jarigen.

Gunstigere prognose, minder operaties

In 2010 was de 5-jaarsoverleving van patiënten met darmkanker 61%. Van alle mensen bij wie in 2017 de diagnose ‘darmkanker’ werd gesteld, was 71% in 2022 nog in leven. Deze toename in algehele overleving is deels toe te schrijven aan het bevolkingsonderzoek, aangezien darmkanker in een vroeger stadium vaak beter te behandelen is en dus een gunstigere prognose heeft.

Het IKNL-trendrapport toont nog een belangrijke trend, namelijk dat bij patiënten met endeldarmkanker in stadium II of III steeds vaker wordt afgezien van een operatie. In plaats daarvan krijgen patiënten een combinatie van chemo-en radiotherapie, gevolgd door een afwachtend beleid. In 2010 werd bij ruim 5% van de patiënten gekozen voor deze behandelstrategie, terwijl dit in 2022 bij bijna 30% van de patiënten het geval was.

Kwaliteit van leven

Tot slot blijkt dat patiënten met uitgezaaide darmkanker 18 maanden na de diagnose een slechtere kwaliteit van leven ervaren, vergeleken met een mensen uit de algemene bevolking die nooit kanker hebben gehad. Patiënten hebben meer last van belemmeringen in het emotioneel, sociaal en dagelijks functioneren en van klachten als vermoeidheid en neuropathie. Opvallend is dat patiënten met niet-uitgezaaide darmkanker juist iets minder van deze problemen ervaren dan de normpopulatie zonder kanker.

Meer informatie

Lees hier het gehele IKNL-trendrapport.