Behandeling met verwarmde chemotherapie voegt jaar toe aan leven van vrouwen met eierstokkanker

oktober 2023 Medisch onderzoek Willem van Altena
"Digital medical illustration: Perspective x-ray view of human ovum with tumor. Anatomically correct. Isolated on black.For other cancer related-and general anatomy images, see:"

Behandeling met verwarmde chemotherapie brengt aanzienlijk behandelvoordeel mee voor mensen met eierstokkanker. Patiënten die met hypertherme intraperitoneale chemotherapie (HIPEC) behandeld worden zien de terugkeer van de kanker met 4 maanden vertraagd worden, en daarnaast leven ze gemiddeld een jaar langer. Dat zijn de voornaamste conclusies uit de fase III OVHIPEC-1 studie die onder leiding van Willemien van Driel en Gabe Sonke van het Antoni van Leeuwenhoek werd uitgevoerd in 6 Nederlandse ziekenhuizen. Vaktijdschrift Lancet Oncology publiceerde de studieresultaten onlangs.

HIPEC is een procedure die gecombineerd wordt met een vorm van chirurgie (debulking), waarbij alle zichtbare ziekte verwijderd wordt. Aan het einde van de operatie wordt de buikholte gespoeld met verwarmde chemotherapie om ook de onzichtbare tumorcellen aan te pakken. Daarmee verkleint de kans op terugkeer van de ziekte. Deze behandeling is specifiek gericht op uitzaaiingen naar het buikvlies, wat kenmerkend is voor stadium 3 eierstokkanker. Bij patiënten met uitgebreide ziekte is een operatie aanvankelijk niet altijd haalbaar en wordt in eerste instantie gestart met neo-adjuvante chemotherapie. Dit wordt ‘intervaldebulking’ genoemd.

Slechte prognose

In Nederland kregen in 2022 1406 vrouwen de diagnose eierstokkanker, en in 2021 overleden 977 vrouwen aan de ziekte. Eierstokkanker wordt meestal pas in een laat stadium ontdekt omdat de ziekte in vroege stadia geen merkbare symptomen oplevert. Treden die symptomen wel op, dan is het vaak al te laat om de patiënt nog te genezen. In ongeveer 75% van de diagnoses is de ziekte bij de diagnose al naar het buikvlies uitgezaaid. Genezing is dan niet meer mogelijk. De 5-jaarsoverleving van eierstokkanker is 39%, en na 10 jaar is nog maar 26% van de vrouwen in leven.

Naar aanleiding van eerdere resultaten van de OVHIPEC-1 studie, is HIPEC sinds 2019 opgenomen in de basisverzekering en wordt de behandeling in heel Nederland standaard aangeboden aan patiënten met stadium 3 eierstokkanker die een intervaldebulking zullen ondergaan. Toen werd al na een follow-up van bijna 5 jaar duidelijk dat een HIPEC-behandeling de terugkeer van de ziekte vertraagt. Ook is er een langere algehele overleving ten opzichte van alleen intervaldebulking zonder HIPEC.

Langere follow-up

Het follow-up onderzoek richtte zich op een totaal van 245 patiënten, die in de periode 2007-2016 meededen aan de studie verdeeld in twee groepen: intervaldebulking met of zonder HIPEC. Met een langere follow-up van 10 jaar en de vaststelling van vergelijkbare behandelingen tussen beide groepen, is nu het voordeel van HIPEC opnieuw bevestigd.

Vervolgstudie

Op dit moment wordt in de OVHIPEC-2 studie onderzocht of het behandelvoordeel van HIPEC ook geldt voor patiënten die direct worden geopereerd en vervolgens chemotherapie krijgen (primaire debulking). Deze studie loopt momenteel in 27 centra in 7 landen en de resultaten worden in 2026 verwacht.

Patiënten met primair stadium 3 epitheliaal ovariumcarcinoom (eierstokkanker stadium 3) die in aanmerking komen voor een intervaldebulking, krijgen HIPEC als behandeloptie standaard aangeboden. HIPEC is opgenomen in de basisverzekering. De behandeling is beschikbaar in de volgende ziekenhuizen:

Antoni van Leeuwenhoek, Amsterdam UMC, Catharina Ziekenhuis, Erasmus MC, LUMC , Medisch Spectrum Twente, Maastricht UMC+, Radboudumc, UMCG, UMC Utrecht.

Bron

Persbericht Antoni van Leeuwenhoek

Referentie

S Lot Aronson, Marta Lopez-Yurda, Simone N Koole, et al. Cytoreductive surgery with or without hyperthermic intraperitoneal chemotherapy in patients with advanced ovarian cancer (OVHIPEC-1): final survival analysis of a randomised, controlled, phase 3 trial, The Lancet Oncology, Volume 24, Issue 10, 2023, Pages 1109-1118, ISSN 1470-2045, https://doi.org/10.1016/S1470-2045(23)00396-0.