NTVO - jaargang 22, nummer 3, juli 2025
drs. R.S. Tellman , dr. K. Boeve , dr. S.E.J. Eerenstein , dr. S.L. van Egmond , dr. T.J.W. Klein Nulent , dr. W.M.C. Klop , dr. M. Lacko , prof. dr. R.P. Takes , dr. B. de Keizer , prof. dr. R. de Bree
De PETN0-studie onderzoekt hoe effectief de FDGPET/ CT is in het verminderen van het aantal schildwachtklierprocedures bij patiënten met een vroegstadium- mondholtecarcinoom en een klinisch negatieve hals. Het doel van de studie is om het aantal (positieve) schildwachtklierprocedures te verminderen door scoringscriteria op te stellen voor de FDG-PET/CT, waarmee lymfekliermetastasen met een zeer hoge positief-voorspellende waarde kunnen worden geïdentificeerd. Wanneer met deze methode een lymfekliermetastase door middel van de FDG-PET/CT kan worden aangetoond, behoeft er geen schildwachtklierprocedure meer te worden verricht en kan tegelijkertijd met de resectie van de primaire tumor de halsklierdissectie worden uitgevoerd. Hierdoor kan de patiënt een tweede operatie waarin een halsklierdissectie wordt uitgevoerd, die doorgaans nodig is na een positieve schildwachtklierprocedure, worden bespaard, evenals het verhoogde risico op complicaties die gepaard gaan met een tweede operatie. De PETN0-studie is een Nederlandse prospectieve multicentrumstudie, uitgevoerd in acht centra die zijn aangesloten bij de Nederlandse Werkgroep Hoofd- Halstumoren. Patiënten (n=159) met een vroegstadium- mondholtecarcinoom (cT1-3N0) worden geïncludeerd in deze studie. Studiehandelingen betreffen een FDG-PET/CT met een contrast-CT van de hals. Hiernaast zullen vragenlijsten over onder andere de kwaliteit van leven en zorggebruik (EORTC QLQ-C30, QLQ-H&N35, EQ-5D-5L, MCQ, PCQ en SDQ) worden afgenomen op verschillende momenten. De primaire uitkomstmaat is het verminderen van het aantal (positieve) schildwachtklierprocedures. Secundaire uitkomstmaten zijn onder andere het optimaliseren van scoringscriteria, het beoordelen van de interbeoordelaar-overeenkomst en het uitvoeren van een kosteneffectiviteitsanalyse. De eerste patiënt werd in januari 2024 geïncludeerd.
(NED TIJDSCHR ONCOL 2025;22:143-6)
Lees verderNTVO - jaargang 22, nummer 2, april 2025
dr. M. de Ridder , prof. dr. R. de Bree
Dit is een journalscan van het artikel “Pulmonary stereotactic body radiotherapy of oligometastatic head-and-neck squamous cell carcinoma – a multicenter retrospective study.” met commentaar voor de Nederlandse klinische praktijk.
(NED TIJDSCHR ONCOL 2024;21:97–8)
Lees verderNTVO - jaargang 21, nummer 3, juli 2024
dr. J. Tra , dr. S. Hofstede , dr. F. Willeboordse , dr. T. van Dalen , prof. dr. R. de Bree
Richtlijnen vormen de basis voor het medisch-specialistisch kwaliteitsbeleid in Nederland. De ongeveer 650 richtlijnen, waarvan 32 tumorspecifiek oncologisch, moeten worden onderhouden. Om dit efficiënt te kunnen doen, is een start gemaakt met modulair onderhoud in continue richtlijnclusters. In deze clusters onderhouden stuur- en expertisegroepen in een vaste cyclus samen de richtlijnmodules rond thema’s: updaten, herbevestigen, terugtrekken en aanvullen. Daarbij ligt de lat hoog: van een brede inventarisatie aan de voorkant, gestructureerde literatuuranalyse door middel van GRADE voor de uitwerking en een ‘evidence-to-decision’-raamwerk om te komen tot concrete aanbevelingen. Vervolgens worden alle herziene modules ter commentaar en autorisatie voorgelegd aan de betrokken partijen.
Binnen de oncologie zijn er daarbij veel uitdagingen. Er wordt heel veel wetenschappelijk onderzoek gedaan, met snelle ontwikkelingen rondom bijvoorbeeld systemische behandeling en moleculaire diagnostiek. Een deel van de innovaties leidt ook tot een sterke toename in kosten. Daarbij wordt de behandeling steeds meer gepersonaliseerd. Het gebruik van internationale richtlijnen wordt beperkt door verschillen in setting en andere eisen aan de richtlijnontwikkeling.
(NED TIJDSCHR ONCOL 2024;21:100–6)
Lees verderNTVO - jaargang 21, nummer 2, mei 2024
dr. J. Tra , prof. dr. M.J.H. Witjes , R.A. Burdorf , dr. E. van Meerten , prof. dr. R. de Bree , richtlijnwerkgroep Hoofd-halstumoren
Hoofd-halstumoren behoren tot de 10 meest voorkomende kankersoorten in Nederland. De multidisciplinaire richtlijn uit 2014 was aan herziening toe. Een multidisciplinaire werkgroep heeft, onder begeleiding van het Kennisinstituut, gewerkt aan de ontwikkeling en herziening van tientallen richtlijnmodules. De nieuwe of gewijzigde modules gaan onder andere over onderwerpen die betrekking hebben op ontwikkelingen in de TNM-classificatie (zoals invasiediepte en HPV-status, diagnostiek, zoals mandibulaire botinvasie, schildwachtklierprocedure en afstandsmetastasen) en behandeling, zoals transorale robotische chirurgie, dosering cisplatine en inductiechemotherapie. Na een commentaar- en autorisatieronde zijn de richtlijnmodules gepubliceerd op https://richtlijnendatabase.nl. Omdat niet alle knelpunten konden worden opgepakt in deze nieuwe richtlijn, is recentelijk een richtlijnenwerkgroep nazorg, follow-up en ziekte-specifieke revalidatie bij hoofd-halstumoren gestart.
(NED TIJDSCHR ONCOL 2024;21:55–62)
Lees verderNTVO - jaargang 21, nummer 1, maart 2024
drs. S. van den Bosch , prof. dr. R.P. Takes , dr. M. de Ridder , prof. dr. R. de Bree , dr. A. Al-Mamgani , dr. W.H. Schreuder , dr. F.J.P. Hoebers , dr. S. van Weert , dr. J.B.W. Elbers , dr. J.A. Hardillo , drs. T.W.H. Meijer , dr. B.E.C. Plaat , drs. M.A. de Jong , prof. dr. J.C. Jansen , dr. D.J. Wellenstein , dr. G.B. van den Broek , dr. W.V. Vogel , drs. A.I.J. Arens , prof. dr. J.H.A.M. Kaanders
Bij primaire radiotherapie van het larynx- en farynxcarcinoom worden klinisch negatieve lymfeklieren in de hals meestal beiderzijds electief bestraald om mogelijke occulte metastasen te elimineren. Een electieve halsbestraling draagt in belangrijke mate bij aan permanente bijwerkingen zoals xerostomie en dysfagie, die de kwaliteit van leven nadelig beïnvloeden. Een recente meta-analyse toont dat de schildwachtklierprocedure een zeer betrouwbaar onderzoek is om lymfekliermetastasen uit te sluiten bij deze tumoren. De PRIMO-studie is een Nederlands multicenter gerandomiseerd onderzoek waarbij patiënten voorafgaand aan radiotherapie de schildwachtklierprocedure ondergaan. De lymfeklieren in de hals worden alleen bestraald indien de schildwachtklier metastasen bevat. Met deze behandelstrategie kan een standaard bilaterale electieve halsbestraling bij 9 van de 10 patiënten worden voorkomen. Onderzocht wordt of een gepersonaliseerde bestraling van de hals op geleide van de schildwachtklierprocedure niet leidt tot meer regionale recidieven (veiligheid) en resulteert in een betere kwaliteit van leven (effectiviteit) in vergelijking met een standaard bilaterale halsbestraling.
(NED TIJDSCHR ONCOL 2024;21:32–5)
Lees verderNTVO - jaargang 20, nummer 4, september 2023
drs. J.H. van Ginkel , dr. R.J.J. van Es , prof. dr. R. de Bree
Een 31-jarige vrouw werd verwezen in verband met een zwelling van haar benige kin. Beeldvormend onderzoek toonde een radiolucente afwijking, waarbij differentiaaldiagnostisch in eerste instantie een reuscelgranuloom of ameloblastoom werd overwogen. Histopathologisch onderzoek van een botbiopt toonde het beeld van een hooggradig osteosarcoom. Bij aanvullend disseminatieonderzoek werd ook een primair multifocaal mammacarcinoom gediagnosticeerd. Klinisch-genetisch onderzoek toonde bij haar het Li-Fraumeni-syndroom aan. Een uitgebreid en langdurig oncologisch behandeltraject, bestaande uit chirurgie en chemotherapie, werd gevolgd door orofaciale rehabilitatie. Zij ontwikkelde hierna nog twee nieuwe osteosarcomen: in een ander deel van de mandibula en haar maxilla. Het Li-Fraumeni-syndroom is een zeldzame, autosomaal dominant overervende aandoening die wordt gekenmerkt door een verhoogde kans op het ontstaan van verschillende vormen van kanker op jonge leeftijd en wordt veroorzaakt door een mutatie van het tumorsuppressorgen TP53. Bij follow-up moet men bedacht zijn op het ontstaan van nieuwe primaire tumoren.
(NED TIJDSCHR ONCOL 2023;20:160–3)
Lees verderNTVO - jaargang 19, nummer 3, mei 2022
drs. A.W.M.A. Schaeffers , dr. L.A. Devriese , prof. dr. C.H. van Gils , dr. J.W. Dankbaar , dr. J. Voortman , dr. J.P. de Boer , drs. E.J. Smid , dr. G.W.J. Frederix , prof. dr. R. de Bree
Bij patiënten die driewekelijks 100 mg/m2 lichaamsoppervlakte cisplatine in het kader van chemoradiatie (CCRT) krijgen vanwege een lokaal gevorderd plaveiselcelcarcinoom van het hoofd-halsgebied (HHPCC), komt cisplatine dosislimiterende toxiciteit (CDLT) vaak voor. Door CDLT kan de patiënt niet de geplande behandeling ontvangen, waardoor de kans op curatie en overleving vermindert. Het risico op CDLT is voor patiënten met een lage skeletspiermassa (SSM) drie keer hoger dan voor patiënten met een normale SSM. SSM kan worden bepaald door metingen op een CT-of MRI-scan van het hoofd-halsgebied, die routinematig wordt vervaardigd bij patiënten met (verdenking) op een HHPCC. Cisplatine op wekelijkse basis in een lagere dosering (40 mg/m2 lichaamsoppervlakte) is mogelijk minder toxisch. Voor een belangrijk effect op overleving en locoregionale controle zou de cumulatieve dosis cisplatine minimaal 200 mg/m2 moeten zijn. De hypothese is dat het vervangen van de standaard driewekelijkse dosis cisplatine door een wekelijkse dosis cisplatine gedurende zeven weken het risico op CDLT verkleint, waardoor een hogere cumulatieve dosis kan worden behaald. Een multicenter gerandomiseerde klinische studie bij patiënten met lage SSM is opgezet om dit te onderzoeken. De primaire uitkomstmaat is het verschil in therapietrouw aan CCRT bij patiënten die respectievelijk wekelijks 40 mg/m2 cisplatine en driewekelijks 100 mg/m2 cisplatine krijgen toegediend. Een extra controlegroep bestaat uit patiënten met een normale SSM, die volgens de lokale standaard cisplatine krijgen toegediend, waarbij beide doseringsschema’s mogen worden gebruikt. Secundaire uitkomstmaten bestaan uit de cumulatieve dosis cisplatine, toxiciteit, tijd tot eventueel recidief, tweejaarsoverleving, kwaliteit van leven, ervaringen van de patiënt en kosteneffectiviteit.
(NED TIJDSCHR ONCOL 2022;19:119–23)
Lees verderTo provide the best experiences, we and our partners use technologies like cookies to store and/or access device information. Consenting to these technologies will allow us and our partners to process personal data such as browsing behavior or unique IDs on this site and show (non-) personalized ads. Not consenting or withdrawing consent, may adversely affect certain features and functions.
Click below to consent to the above or make granular choices. Your choices will be applied to this site only. You can change your settings at any time, including withdrawing your consent, by using the toggles on the Cookie Policy, or by clicking on the manage consent button at the bottom of the screen.