Kunstmatige intelligentie herkent meer dan 50 soorten kanker uit bloedmonster

april 2020 Zorg van de toekomst Willem van Altena

Dat kunstmatige intelligentie (‘artifical intelligence’, AI) oprukt in allerlei gebieden in de zorg is geen geheim meer. Bij het gerenommeerde Dana Farber Cancer Institute in Boston (Verenigde Staten) is nu een AI-systeem in ontwikkeling, dat in staat is om meer dan 50 soorten kanker uit een bloedmonster te herkennen. Onlangs verscheen daar een artikel over in Annals of Oncology.

Veelbelovend

De testmethode is nog niet klaar om al breed ingezet te worden in klinieken en ziekenhuizen, maar een onderzoek waarbij 6.689 bestaande bloedmonsters – waarvan 2.482 met kanker (meer dan 50 verschillende soorten) en 4.207 zonder kanker – door het AI-systeem werden beoordeeld liet veelbelovende resultaten zien. Meer dan 99% van de positieve uitslagen bleek te kloppen. De AI-testmethode detecteerde kanker in 44% van alle bloedmonsters. Daarbij geldt dat hoe verder de ziekte gevorderd is, des te beter de detectie werkt.

De test maakt gebruik van een algoritme dat ‘getraind’ is om DNA-fragmenten te herkennen die met tumoren in verband worden gebracht. Specifiek detecteert het programma de DNA-methylering. De onderzoekers voedden het algoritme met duizenden bloedmonsters, 1.531 van mensen met kanker en 1.521 van mensen die geen kanker hadden. De AI ‘leerde’ kanker te herkennen op grond van de methyleringspatronen in de bloedmonsters.

Focussen

Onderzoeker en oncoloog dr. Geoff Oxnard licht toe: “Een eerdere studie gaf al aan dat onderzoek gebaseerd op methylering beter in staat is om meerdere vormen van kanker uit het bloed te herkennen dan traditionele DNA-sequencing.” Door te focussen op de methylering krijgen artsen ook aanwijzingen over waar de kanker zich mogelijk bevindt. In de laboratoriumtests was het AI-systeem in meer dan 90% van de gevallen in staat om aan te geven wat de oorsprong van de kanker was.

De test is niet volmaakt, waarschuwen de onderzoekers. Zo blijkt dat het systeem niet erg goed is in het detecteren van vroege stadia van kanker. Ook lijkt het erop dat het systeem kankers die veroorzaakt worden door het HPV-virus moeilijker herkent. Er zijn meer klinische studies nodig om volledig in kaart te brengen wat de toegevoegde diagnostische waarde van het AI-systeem kan zijn. Intussen worden in het Dana Farber Cancer Institute al beperkte proeven met patiënten gedaan.

Bron
1. Annals of Oncology