Vitamine D-suppletie verlaagt recidiefrisico bij subgroep patiënten met p53-immuunreactieve kanker

september 2023 Preventie Marjolein Haakman-Groot

Recente meta-analysen vonden aanwijzingen dat dagelijkse vitamine D3-suppletie geassocieerd is met een lagere kankermortaliteit. Deze bevindingen zijn echter controversieel. In een nieuwe studie van Kanno et al. werd het effect van vitamine D-suppletie onderzocht op het recidief- en overlijdensrisico van mensen met kanker aan het verteringstelsel die p53-immuunreactief waren. Daartoe werd een post-hoc-analyse uitgevoerd over de gegevens van 392 kankerpatiënten die aan een gerandomiseerde studie hadden deelgenomen.

In de analyse werd een subgroep patiënten uit de dubbelblinde, gerandomiseerde placebogecontroleerde AMATERASU-studie geïncludeerd. De subgroep omvatte patiënten met kanker aan het verteringstelsel die positief waren voor anti-p53-antilichamen in het serum en waarbij nucleaire accumulatie van het p53 oncosupressor-eiwit werd aangetroffen in meer dan 99% van de kankercellen (p53-immuunreactief). Zij ontvingen binnen de AMATERASU-studie vitamine D (2.000 IU/dag) of een placebo. Deelnemers werden gevolgd tussen 2010 en 2018 voor een mediane periode van 3,5 jaar. De primaire uitkomst was het 5-jaars recidief/overlijdenspercentage.

Resultaten

De patiënten waren gemiddeld 66 jaar oud en twee derde was man. De meeste patiënten leden aan colorectale kanker (46,7%) of maagkanker (43,4%). Bij 80 patiënten werd p53-immuunreactiviteit vastgesteld. Van hen ontvingen 54 patiënten vitamine D en 26 patiënten een placebo. De groep die vitamine D ontving vertoonde een significant hogere recidiefvrije overleving in vergelijking met de placebo-groep (HR [95%-BI]: 0,27 [0,11-0,61]; p=0,002). In de placebogroep bleef 53,8% recidiefvrij, tegenover 80,9% in de vitamine D-groep. Dit verschil bleef bestaan wanneer rekening werd gehouden met leeftijd en geschiedenis van cardiovasculaire ziekte (HR: 0,20). Bij patiënten die niet-p53-immuunreactief waren (n=272), werd geen effect gezien van vitamine D op de recidiefvrije overleving (HR [95%-BI]: 1,09 [0,65-1,84]). In deze vitamine D-groep bleef 22,2% recidiefvrij tegenover 21,1% in de placebo-groep.

Conclusie

In deze studie werd gezien dat vitamine D-suppletie leidde tot een verlaagd risico op een recidief of overlijden bij patiënten met kanker aan het verteringsstelsel en p53-immuunreactiviteit. Bij patiënten met kanker aan het verteringsstelsel die geen p53-immuunreactiviteit vertoonden werd geen verlaagd recidief/overlijdensrisico gezien met vitamine D-suppletie in vergelijking met het innemen van een placebo. Deze resultaten suggereren een interactie tussen vitamine D-suppletie en de p53-immuunreactieve subgroep. Mogelijk zou deze suppletie van toegevoegde waarde kunnen zijn voor deze patiëntenpopulatie. Voor meer zekerheid daarover is nader onderzoek nodig.

Referentie

Kanno K, Akutsu T, Ohdaira H, et al. Effect of vitamin D supplements on relapse or death in a p53-immunoreactive subgroup with digestive tract cancer – post hoc analysis of the AMATERASU randomized clinical trial. JAMA Network Open 2023;6:e2328886.