Verbeteren darmflora kan mogelijk bijwerkingen immuuntherapie verminderen

maart 2021 Key Opinion Willem van Altena
Gut bacteria, microbiome. Bacteria inside the large intestine, concept, representation. 3D illustration. Gut bacteria, microbiome. Bacteria inside the large intestine, concept, representation. 3D illustration.

Checkpointremmers zijn een veel toegepaste vorm van immuuntherapie, maar kunnen voor ernstige bijwerkingen zorgen, onder meer in de vorm van darmontstekingen. Die bijwerkingen zijn soms zo ernstig dat een behandeling gestaakt moet worden. Onderzoekers aan het Rogel Cancer Center van de universiteit van Michigan in Ann Arbor (V.S.) hebben onderzocht of het versterken van het microbioom een oplossing voor dit probleem kan zijn. Recentelijk werden hun bevindingen gepubliceerd in ‘Trends on Cancer’.1

De Amerikaanse onderzoekers bekeken of prebiotica een effectieve manier zou kunnen zijn om het microbioom te beïnvloeden. Normaliter gebeurt dat door middel van probiotica (levende bacteriën die kunnen worden toegevoegd aan voeding of supplementen) of door fecale transplantatie. Prebiotica zijn fermenteerbare vezels die dienen als voeding voor bacteriën in de darmflora. Hierdoor stimuleren prebiotica de groei en/of activiteit van deze darmbacteriën en scheiden deze op hun beurt weer (meer) beschermende metabolieten uit.

Butyraat

Volgens hoofdonderzoeker dr. Amy Chang heeft het inzetten van prebiotica een aantal voordelen.2 “Vergeleken met andere manieren om het microbioom te versterken zijn prebiotica makkelijk toe te dienen, hebben ze weinig bijwerkingen en zijn ze goedkoop. Een eerdere studie toonde bijvoorbeeld aan dat havervlokken een toename in de aanmaak van butyraat veroorzaakten. Dat zorgde vervolgens voor verbetering van de conditie bij patiënten met darmklachten die vergelijkbaar zijn met de klachten die mensen als gevolg van immuuntherapie ervaren.”

Voor hun onderzoek analyseerden de wetenschappers bestaande literatuurstudies en klinische studies. Hieruit concludeerden zij dat prebiotica die de productie van butyraat stimuleren mogelijk ook door immuuntherapie veroorzaakte darmontstekingen kunnen verminderen. Dankzij de aanmaak van butyraat zouden patiënten wellicht beter in staat zijn om hun behandeling te verdragen.

Graft-versus-host

Eerder werd al door een ander onderzoeksteam uit Michigan onderzocht of butyraat de kans op acute ‘graft-versus-host’-ziekte van de darmen kon verminderen bij mensen die een beenmergtransplantatie ondergingen.3 Volgens dr. Chang zijn er sterke aanwijzingen dat prebiotica bij hen een gunstig effect zou kunnen hebben. “Wij geloven dat meer klinische studies moeten plaatsvinden om het potentieel van prebiotica vast te stellen als het gaat om het verbeteren van de vooruitzichten bij kankerpatiënten die met immuuntherapie behandeld worden.”

Referentie

  1. Chang AE, Golob JL, Schmidt TM, et al. Targeting the Gut Microbiome to Mitigate Immunotherapy-Induced Colitis in Cancer. Trends in Cancer 2021.
  2. Michigan Health Lab. Can Prebiotics Help Protect Against Immunotherapy-Induced Colitis?
  3. ClinicalTrials.Gov. Dietary Manipulation of the Microbiome-metabolomic Axis for Mitigating GVHD in Allo HCT Patients