Radboudumc: leefstijlprogramma moet kans op terugkeer kanker verkleinen

juli 2020 Beter Leven Willem van Altena

Helpt een gezonde leefstijl om het risico op terugkerende kanker te verlagen? Ja, lijkt het antwoord te zijn dat uit steeds meer wetenschappelijke studies naar voren komt1. Toch blijkt bij een kwart van alle patiënten die een succesvolle behandeling tegen kanker gehad hebben, de ziekte na verloop van enkele jaren terug te keren, vaak met een slechte afloop. Aan het Radboudumc is daarom een leefstijlbehandeling ontwikkeld die erop gericht is de overlevingskansen van mensen met kanker te vergroten.

Er was in Nederland nog geen bewezen effectief leefstijlgericht behandelprogramma waar artsen hun patiënten naar konden verwijzen. Daar moet het Nijmeegse initiatief verandering in brengen. Raboudumc werkt in de ontwikkeling van deze behandeling samen met Voeding Leeft en de Vereniging Arts en Leefstijl. Het project maakt onderdeel uit van het programma ‘Beter Gezond’ waarbinnen Radboudumc samen met Voeding Leeft onderzoek op het gebied van leefstijlgeneeskunde.

Stukje regie

Belangrijke facetten in het leefstijlprogramma zijn beweging, slaap, ontspanning en voeding. Een van de gedachten achter het programma is om kankerpatiënten een stukje regie over hun eigen gezondheidsverhaal terug te geven. Kanker wordt doorgaans behandeld met operaties, bestraling of medicatie, of een combinatie van die methoden. Een patiënt kan weinig anders doen dan de behandelingen ondergaan. Maar door leefstijl als onderdeel van de behandeling te zien kunnen patiënten zelf ook invloed op hun behandeling uitoefenen.

Een gezondere levensstijl kan het immuunsysteem versterken en tumorgroei afremmen, en daarnaast helpen zulke gewoontes ook om andere ziektes en aandoeningen buiten de deur te houden. Wel waarschuwen de Nijmeegse artsen ervoor dat kanker moeilijk te controleren of te voorspellen is, en dat soms een goede of minder goede leefstijl weinig zegt over de kans op terugkeer van de ziekte. De kans op terugkeer van kanker is echter wel lager bij patiënten die er een gezonde leefstijl op na houden2.

Diabetes

Bij het managen van diabetes type 2 zijn al ervaringen opgedaan met leefstijlbehandelingen, en het is om die reden dat stichting Voeding Leeft aan het project in het Radboudumc meewerkt. In het programma ‘Keer Diabetes2 Om’ leren deelnemers in groepsverband  in hun eigen leefomgeving, ondersteund door een speciaal daarvoor opgeleid team van professionals hun gehele leefstijl blijvend te verbeteren, niet alleen op het gebied van dieet maar ook lichaamsbeweging, ontspanning en slaap. Het programma is een succes: 90% van de deelnemers slaagt erin om in 2 jaar tijd hun leefstijl blijvend te verbeteren op een haalbare en volhoudbare manier. Het gevolg is niet alleen dat de patiënten zich veel beter voelen en hun diabetes terugdringen en in sommige gevallen zelfs laten verdwijnen, maar ook dat er veel minder zorgkosten gemaakt hoeven te worden.

Radboudumc en Voeding Leeft willen nu samen met zorgprofessionals, wetenschappers en patiënten verder werken aan de ontwikkeling van dit leefstijlprogramma. Het initiatief wordt gesteund door KWF Kankerbestrijding, de Nederlandse Vereniging voor Medische Oncologie, Integraal Kankercentrum Nederland en zorgverzekeraar VGZ.

Meer informatie

Bezoek de website van Voeding Leeft.

Lees meer over het project Beter Gezond.

Bronnen

1: Koutoukidis DA, Lopes S, Fisher A, et al. Lifestyle advice to cancer survivors: a qualitative study on the perspectives of health professionals. BMJ Open 2018;8:e020313. doi:10.1136/bmjopen-2017-020313.

2: Li Yanping, Schoufour Josje, Wang Dong D, Dhana Klodian, Pan An, Liu Xiaoran et al. Healthy lifestyle and life expectancy free of cancer, cardiovascular disease, and type 2 diabetes: prospective cohort study BMJ 2020; 368 :l6669.