Nieuwe bloedtest moet terugkeer van mond- en keelkanker door HPV sneller signaleren

augustus 2023 Medisch onderzoek Willem van Altena
Throat cancer refers to cancer of the voice box, the vocal cords, and other parts of the throat, such as the tonsils and oropharynx. Throat cancer is often grouped into two categories: pharyngeal cancer and laryngeal cancer.

KWF Kankerbestrijding trekt bijna 1,3 miljoen euro uit voor een onderzoek naar een bloedtest voor mensen met keelkanker. Onderzoekers van UMC Utrecht en Maastricht UMC+ willen een manier vinden om de nacontrole voor mensen die een keelkankerbehandeling hebben gehad te verbeteren. Specifiek gaat het dan om patiënten bij wie de kanker is veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV).

Mond- en keelkanker wordt in ons land zo’n 700 keer per jaar gediagnosticeerd, en in ruim de helft van die gevallen is HPV de oorzaak. Mond- en keelkanker wordt doorgaans behandeld met radiotherapie of chemoradiatie. Toch bestaat er een kans op recidief, en de huidige nacontroles blijken niet altijd in staat te zijn om een terugkeer van de kanker bijtijds te signaleren.

Uit eerder onderzoek is bekend dat de aanwezigheid van HPV in het bloed kan wijzen op een teruggekeerde tumor. De bedoeling van de wetenschappers in Utrecht en Maastricht is om die bevinding te bevestigen in een grootschaliger onderzoek waarbij meer patiënten betrokken worden. De onderzoekers willen onder meer ontdekken op welke momenten, en hoe vaak zo’n bloedtest afgenomen zou moeten worden.

Het onderzoek wordt uitgevoerd in samenwerking met alle Nederlandse ziekenhuizen waar keelkankerpatiënten worden behandeld. Bij de gebruikelijke nacontroles zal bij deelnemende patiënten ook een bloedmonster worden afgenomen, dat vervolgens wordt onderzocht op de aanwezigheid van HPV. Voor de patiënt is zo’n bloedtest veel minder belastend dan het gebruikelijke onderzoek. Wellicht wordt in de toekomst mogelijk dat een patiënt in zijn eigen woonomgeving bloed kan laten afnemen, en dat hij alleen naar het ziekenhuis hoeft te komen als het bloed positief getest wordt op HPV.

Een vervolgstudie staat ook al op stapel, waarbij de onderzoekers een nacontrolebeleid gebaseerd op de bloedtest vergelijken met het huidige nacontrolebeleid, met fysieke controles in het ziekenhuis. Bij positieve resultaten kan de bloedtest uiteindelijk standaard worden aangeboden aan alle HPV-positieve keelkankerpatiënten in Nederland.

Meer informatie

Lees meer over de door KWF gesubsidieerde onderzoeksprojecten naar biomarkers bij mond- en keelkanker en andere types kanker.