Het aantal jongvolwassenen in Nederland dat de diagnose kanker krijgt, is de afgelopen decennia gestaag toegenomen. In 1989 kregen ongeveer 3.100 mensen tussen de 18 en 39 jaar deze diagnose; in 2024 was dit aantal opgelopen tot bijna 4.200. Opvallend is dat jonge vrouwen 1,5 keer vaker worden gediagnosticeerd met kanker dan jonge mannen. Dit staat in contrast met de oudere bevolking, waarin juist mannen vaker worden getroffen. Dit blijkt uit gegevens van de Nederlandse Kankerregistratie, beheerd door het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL). Deze cijfers zijn gepubliceerd voorafgaand aan het jaarlijkse SPACE4AYA-congres op 14 mei 2025, dat zich specifiek richt op de zorg voor jongvolwassenen met kanker.
Bij jonge vrouwen tussen de 18 en 39 jaar zijn borstkanker, baarmoederhalskanker en melanoom de meest voorkomende vormen van kanker. In 2024 kregen 878 vrouwen in deze leeftijdsgroep borstkanker, een duidelijke toename ten opzichte van 1989, toen er iets minder dan 600 vrouwen deze diagnose kregen. Ook melanoom komt relatief vaak voor: in 2024 kregen 346 jonge vrouwen deze diagnose. Andere vormen van kanker die bij jonge vrouwen relatief vaak voorkomen zijn lymfoom en schildkliercarcinoom.
Bij jonge mannen tussen de 18 en 39 jaar is zaadbalkanker de meest voorkomende vorm van kanker. In 2024 werd deze diagnose gesteld bij 574 mannen in deze leeftijdsgroep, terwijl dat er in 1989 nog 241 waren. Daarmee is zaadbalkanker de snelst stijgende vorm van kanker onder jonge mannen in Nederland. Andere vormen van kanker die in deze leeftijdsgroep relatief vaak voorkomen bij mannen zijn melanoom (188 gevallen in 2024), lymfeklierkanker en hersentumoren.
Tot de leeftijd van 28 jaar ligt het aantal diagnoses bij jonge mannen en vrouwen ongeveer gelijk. Daarna komt kanker vaker voor bij vrouwen. Na het zestigste levensjaar keert dit patroon om en komt kanker juist vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.
Op 1 januari 2024 waren in Nederland ruim 23.000 mensen in leven die in de afgelopen tien jaar, op een leeftijd tussen de 18 en 39 jaar, de diagnose kanker hebben gekregen. Ondanks de toename van het aantal diagnoses blijven de overlevingskansen onder jongvolwassenen vaak gunstig. Vijf jaar na de diagnose is 88% van de mannen en 89% van de vrouwen nog in leven. Tien jaar na diagnose ligt dit percentage boven de 80% bij zowel mannen als vrouwen. Jongvolwassenen hebben bovendien minder vaak uitgezaaide kanker op het moment van diagnose dan oudere volwassenen, wat positief is voor de prognose.
Hoewel het verschil deels verklaard kan worden door geslachtsgebonden tumoren, is er geen eenduidige verklaring voor de stijgende trend in kanker bij jongvolwassenen. Wel is bekend dat het voorkomen van borst- en zaadbalkanker in de familie het risico vergroot op het ontwikkelen van deze vormen van kanker op jonge leeftijd. Bij zaadbalkanker zijn daarnaast ook een niet-ingedaalde zaadbal, hypospadie en verminderde vruchtbaarheid risicofactoren. Bij jongvolwassenen kan een kankerdiagnose kan een grote impact hebben op hun persoonlijke ontwikkeling, relaties, opleiding en werk. Daarom biedt het zorgnetwerk voor jongvolwassenen leeftijdsspecifieke begeleiding op fysiek, psychisch en maatschappelijk gebied.
Referentie
Naar boven
