Jarenlang allerlei klachten na borstkanker: wanneer komt dat door de behandeling?

februari 2022 Beter Leven Willem van Altena

Veel vrouwen die behandeld zijn voor borstkanker blijken jarenlang met allerlei gezondheidsklachten te kampen. Ze komen vaker bij de huisarts dan leeftijdgenoten die geen borstkanker hebben gehad. Het Nivel en Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL)/Universiteit Twente hebben onderzocht welke klachten vrouwen ervaren tot 14 jaar na de diagnose borstkanker. Met de kennis uit dit onderzoek hebben zij een speciale app voor zowel patiënten als zorgverleners ontwikkeld onder de naam ALERT! Met behulp van deze app kan vastgesteld worden of de klachten waarmee de patiënt komt terug te voeren zijn op de ondergane borstkankerbehandeling, of een andere oorzaak hebben. Zo kan er gerichtere nazorg geleverd worden, met uiteindelijk beter resultaat.

Vrouwen met een verleden van borstkanker blijken zich vaker bij de huisarts te melden dan vrouwen die geen kanker hebben gehad. De klachten lopen uiteen en variëren van hoesten, infecties, vermoeidheid en slaapproblemen tot osteoporose en lymfoedeem. Deze klachten komen tot 14 jaar na de diagnose borstkanker vaker voor. De ALERT! tool helpt de zorgverlener bij het vaststellen of de klachten behandelgerelateerd zijn of niet.

Varianten

De tool kent een variant voor patiënten en een voor zorgverleners. Patiënten worden onderverdeeld in leeftijdsgroepen en in type kankerbehandeling. Vervolgens kan dan opgezocht worden welke klachten er gemeld zijn en hoe vaak die klachten voorkomen bij andere vrouwen van dezelfde leeftijd, die dezelfde behandeling hebben gehad. Ook kan afgelezen worden hoe vaak dezelfde klachten voorkomen bij vrouwen van dezelfde leeftijd die geen borstkanker hebben gehad.

De tool is gebaseerd op gegevens uit de Primary Secondary Cancer Care Registry (PSCCR). Dit register omvat unieke gegevens van patiënten die voor kanker zijn behandeld door data van verschillende onderliggende bronnen te koppelen. Data van de Nederlandse Kanker Registratie (NKR) over de tumor en primaire behandeling wordt gekoppeld aan gegevens van Nivel Zorgregistraties over de zorgvragen waarmee deze patiënten bij hun huisarts komen. Deze methode van datakoppeling kan in de toekomst ook worden ingezet voor anderen soorten van kanker.

Eerste 5 jaar

Ter illustratie: Een van de leeftijdsgroepen betreft vrouwen die bij diagnose 18 tot 44 jaar oud waren. Bij de vrouwen die behandeld zijn door middel van een operatie zonder okselklierverwijdering, gevolgd door chemotherapie, bestraling en hormoontherapie zijn in de eerste 5 jaar na diagnose botontkalking, rugklachten en lokale zwellingen of knobbels de drie meest gemelde klachten. Eén op de 100 vrouwen in die leeftijdscategorie zonder borstkanker heeft last van botontkalking. Bij vrouwen die wel borstkanker hebben gehad gaat het om 19 op de 100 vrouwen. Rugklachten komen voor bij 6% van de vrouwen zonder kanker, maar bij 21% van de vrouwen met kanker in hun verleden. En zwellingen of huidknobbels komen voor bij 1% van de gezonde vrouwen, en bij 14% van de vrouwen die een borstkankeroperatie hebben gehad.

Flauwvallen

Wordt voor dezelfde leeftijdgroep gekeken naar de klachten die vrouwen het vaakst bij hun huisarts melden 5 tot 15 jaar na diagnose, dan is de top-3 iets veranderd. Botontkalking blijft de meest voorkomende klacht, nu echter gevolgd door lokale roodheid van de huid op de borst en flauwvallen. Op eenzelfde manier worden de klachten gecatalogiseerd in de verschillende leeftijdsgroepen al naar gelang de borstkankerbehandeling die de vrouwen hebben gehad.

Meer informatie

Bezoek de website lateeffectenborstkanker.nl