‘Plas je bloed? Dat is nooit goed!’: blaaskanker wordt te vaak pas laat opgemerkt

mei 2022 Beter Leven Willem van Altena
Cloudy or bloody urine sample in sterile plastic container on white background with, cloudy or bloody urine

De maand mei is uitgeroepen tot ‘Blaaskanker Awareness Maand’. Het blijkt dat blaaskanker vaak pas te laat wordt vastgesteld, met name bij oudere vrouwen. Hun klachten worden veelal aangezien voor chronische blaasontsteking. Urologen raden mensen van ouder dan 50, vooral als ze roken of gerookt hebben, hun urine regelmatig op de aanwezigheid van bloed te laten checken.

Vroege diagnostiek van blaaskanker betekent dat de behandeling eerder kan starten, met vaak een beter resultaat. Omdat oudere vrouwen met bloed in de urine verkeerd gediagnosticeerd worden en eerst behandeld worden voor een blaasontsteking gaat kostbare tijd verloren. De urologen in Nederland raden vrouwen dan ook aan om de huisarts in te schakelen als een blaasontsteking niet overgaat. Mogelijk is er dan kanker in het spel.

Onderbelicht

Blaaskanker staat op een 5de plaats in de top 10 van meest voorkomende kankers in Nederland, met ongeveer 7000 nieuwe diagnoses per jaar. Niettemin is blaaskanker een relatief onderbelichte kankersoort. Er is geen bevolkingsonderzoek, zoals naar borst-, baarmoederhals- en darmkanker, en er zijn geen grote inzamelcampagnes, zoals voor alvleesklierkanker.

Eerste symptoom

Bij het Erasmus MC in Rotterdam is een speciale unit Blaaskanker ingesteld. Daar wordt deze maand aandacht voor blaaskanker gevraagd met een projectie op het gebouw. Een opvallende tekst uit die projectie luidt: ‘Plas je bloed? Dat is nooit goed’. Bloed in de urine is een belangrijk eerste symptoom van blaaskanker, en vaak doet dit fenomeen zich voor zonder dat mensen pijn voelen. Vaak is de oorzaak van bloed in de urine niet per se zorgwekkend, maar in een kwart van de gevallen gaat het om kanker.

Het is daarom zaak dat mensen hun eigen urine in de gaten houden tijdens het plassen. Voor mannen is dat meestal geen probleem, ze zien de kleur van de urinestraal. Maar ook vrouwen zouden tijdens het plassen moeten kijken hoe hun plas eruitziet, of na afloop in de toiletpot kijken. Bloed in de urine kan in verschillende gradaties voorkomen. Bij sommigen is de kleur onmiskenbaar dieprood, maar als er minder bloed in de urine zit wordt de plas eerder rozig of oranje. Als iemand een dergelijke verkleuring in de urine opmerkt is het zaak om meteen de huisarts in te schakelen.

Spierinvasieve blaaskanker

Hoe eerder blaaskanker wordt ontdekt, des te eerder het kan worden behandeld. Bij 70 procent van de patiënten wordt blaaskanker in een oppervlakkig stadium gevonden. Van hen is ruim 90 procent na vijf jaar nog in leven. Bij 25% van de diagnoses gaat het om spierinvasieve blaaskanker waarbij de tumor al in de spierlaag van de blaaswand ingegroeid is. Bij die patienten wordt de blaas geheel verwijderd, en/of bestraald. Dat betekent dat zij levenslang een plaskatheter moeten gebruiken, wat grote impact heeft op de kwaliteit van leven.

De overige 5% wordt gediagnosticeerd met kanker die al in de buikwand is ingegroeid, of verder in het lichaam. In die gevallen is de levensverwachting een stuk minder. Minder dan de helft van de mensen met spierinvasieve blaaskanker is 5 jaar na diagnose nog in leven, en bij de 5% met verder uitgezaaide blaaskanker is dat nog maar 12%.

Niet of niet meer roken

Er zijn wel dingen die mensen kunnen doen om te voorkomen dat zij blaaskanker krijgen, en niet roken of stoppen met roken is het beste. Blaaskanker is een van de kankers die het meest wordt beinvloed door rookgedrag. Rokers hebben drie keer zoveel kans op het krijgen van blaaskanker als niet-rokers. Via de de bloedbaan komen schadelijke stoffen uit de tabak in de urine terecht, en het duurt vaak uren voordat die urine het lichaam verlaat. In al die tijd kunnen de gifstoffen dus inwerken op de blaaswand, met mogelijke kanker tot gevolg.

Meer informatie

Bezoek de website van Erasmus MC