Urinetest: optie voor screening colorectale levermetastasen

januari 2020 Preventie Eline Feenstra
Test tubes with chemical samples in a jar, scientist working in the background

De prevalentie van colorectaal carcinoom staat tot op heden nog steeds op nummer drie in Nederland. De jaarlijkse incidentie wordt geschat op 14.000. Alhoewel er meerdere behandelopties zijn, is alleen een operatieve hemicolectomie curatief. Na deze ingreep ontwikkelt 25-40% van de patiënten echter toch levermetastasen. Vroege opsporing van deze metastasen is belangrijk om een minimaal-invasieve operatie, zoals een ablatie, mogelijk te maken. Hierbij wordt het leverweefsel zoveel mogelijk gespaard, wat gunstig is voor de patiënt. Na verwijdering van een colorectaal carcinoom vindt er, gedurende 2 jaar, elke 2 tot 3 maanden een follow-up plaats. Conventionele technieken hiervoor zijn de CT-scan, echo en tumor marker CEA bepaling.

Dr. Nick van der Huizen is recent gepromoveerd op zijn onderzoek naar urinemarkers voor colorectale levermetastasen. Uit het onderzoek bleek dat patiënten met levermetastasen een verhoogde concentratie collageeneiwitten in de urine hebben. Aangezien een tumor in staat is om cellen te verdringen door collageen af te breken, komen er meer collageeneiwitten in het bloed terecht. De peptiden worden vervolgens uitgescheiden in de urine.

Aangezien urineonderzoek minimaal invasief is, zou de patiënt hiervoor terecht kunnen bij de eigen huisarts. Een ziekenhuisbezoek voor een initiële screening wordt dan overbodig. Alhoewel veel patiënten dit zouden waarderen, zullen we eerst nog moeten afwachten op validatie van de resultaten uit vervolgonderzoek. Wanneer meer onderzoek bevestigt dat de urinetest een adequate test is voor vervanging van de huidige onderzoeken, zal dit naar verwachting van dr. Van der Huizen binnen vijf jaar geïmplementeerd worden in het protocol.

Bronnen
1. Erasmus
2. Lalmahomed, ZS., Bröker, ME., van Huizen, NA et al. Hydroxylated collagen peptide in urine as biomarker for detecting colorectal liver metastases (2016). American journal of cancer research, 6(2), 321–330.