Tuinieren helpt (ex-)kankerpatiënten meer te bewegen en meer groente en fruit te consumeren

juli 2023 Beter Leven Willem van Altena
Family couple of senior farmers picking pumpkins in autumn field at sunset. Happy man and woman harvesting fresh organic vegetables in fall garden.

Een op de drie mensen in ons land krijgt vroeg of laat kanker. Een ziekte die steeds beter behandelbaar is, maar dat betekent niet dat ex-kankerpatiënten na hun behandeling weer fit en gezond door het leven gaan. Meer dan de helft van de overlevers kampt met symptomen als chronische vermoeidheid, depressie en andere klachten. Mogelijk kan tuinieren die mensen tot steun zijn. Niet alleen zijn mensen dan buiten fysiek bezig in de frisse lucht, maar worden ze geprikkeld om meer groente en fruit te eten. Daarnaast brengt samen tuinieren mensen in contact met lotgenoten. Wageningen University & Research (WUR) start binnenkort met een nieuw onderzoek onder 160 mensen die darmkanker hebben gehad om te zien of er daadwerkelijk een oorzakelijk verband is tussen een gezonde leefstijl en een hogere kwaliteit van leven bij (ex)kankerpatiënten.

Uit eerder onderzoek was al gebleken dat mensen die na kanker meer bewegen en gezonder eten, een betere kwaliteit van leven ervaren dan lotgenoten die dit niet doen. Toch passen de meesten hun leefstijl nauwelijks aan. Naar aanleiding van Amerikaans onderzoek zette WUR in 2016 het pilotproject ‘Helende tuinen’ op waarbij ex-kankerpatiënten een seizoen lang tuinierden in een volkstuin, met als tweeledig doel om deze mensen te stimuleren om meer te bewegen en om meer groenten te eten.

‘Toon Tuin’

De pilot bleek een groot succes. Deelnemers waren actiever en voelden zich energieker dan voorheen, en waardeerden het contact met lotgenoten. Mensen praatten met elkaar over de tuin en wisselden tussendoor ervaringen uit over de chemokuur die ze net achter de rug hadden. Ze gingen daarnaast als vanzelf meer groente en fruit eten. Het idee is inmiddels overgenomen door het Toon Hermans Huis in Ede, een inloophuis voor mensen die te maken krijgen met kanker. In de ‘Toon Tuin’ werken patiënten, ex-patiënten en vrijwilligers sinds twee jaar met veel plezier samen.

Sportschool

De nieuwe studie die nu door WUR is opgezet wil uitwijzen of er daadwerkelijk een oorzakelijk verband is tussen een gezonde leefstijl en een hogere kwaliteit van leven bij (ex)kankerpatiënten. Het onderzoek moet daarnaast inzicht geven in welke technieken voor blijvende leefstijlverandering het beste werken bij deze groep. Hoogleraar Voeding en Ziekte Ellen Kampman leidt het onderzoek. “Het is belangrijk dat mensen kunnen doen wat bij ze past”, zegt zij. “(Ex)kankerpatiënten krijgen bezoek aan de sportschool vergoed door hun zorgverzekeraar, maar niet iedereen voelt zich daar thuis”, benadrukt ze. “Tuinieren kan mensen die houden van buiten zijn helpen om meer te bewegen en gezonder te eten. Het zou mooi zijn als zorgverzekeraars ook zo’n activiteit vergoeden.”

Voeding en kanker

Patiënten krijgen vaak geen of weinig voorlichting over leefstijl en voeding, terwijl zij hier wel behoefte aan hebben. WUR heeft daarom samen met de Landelijke Werkgroep Diëtisten Oncologie (LWDO) en het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) een website opgezet met betrouwbare informatie over voeding en beweging bij kanker. Deze website is inmiddels ondergebracht bij het Wereld Kanker Onderzoek Fonds (WKOF): www.voedingenkankerinfo.nl

Referentie

Persbericht Wageningen University Research