Hersenoperaties blijken het best uitgevoerd te kunnen worden als de patiënt bij kennis is. Dat is al langer bekend. En door nieuwe technieken kunnen deze delicate operaties nog secuurder uitgevoerd worden. Onlangs publiceerden onderzoekers van Erasmusmc in Rotterdam een artikel in het tijdschrift ‘Frontiers of Neuroscience’ over een nieuwe vorm van echografie, die ook de kleinste bloedstroming in het brein zichtbaar maakt.
Het gaat om een onderzoek door het nieuwe Centrum voor Brein Onderzoek CUBE, een samenwerking van TU Delft en de Erasmus Universiteit. In dit onderzoekscentrum draait alles om de toepassing van echografie in de neurologie. Clinici, neurowetenschappers en ingenieurs werken samen aan medische innovaties.
Dankzij functionele echografie (fUS) kan de doorbloeding van de hersenen –en van tumoren- zeer nauwkeurig in beeld worden gebracht. De grens tussen tumor en gezond weefsel kan zo veel beter worden vastgesteld, waardoor een precieze behandeling mogelijk is waarbij niet te veel materiaal wordt verwijderd, maar ook niet te weinig. Ook kan met fUS de hersenactiviteit gemeten worden terwijl de patiënt bijvoorbeeld hardop praat tijdens een operatie. Zo kan een chirurg precies zien welke delen van de hersenen actief zijn bij de spraak, en die hij dus moet zien te vermijden bij de operatie.
Op zich is het niet ongewoon dat een patiënt tijdens een hersenoperatie cognitieve taken uitvoert. In februari werd een hersenoperatie in Londen wereldnieuws, toen de geopereerde vrouw tijdens de procedure viool bleef spelen. Daardoor konden de artsen zien welk deel van haar brein haar handbewegingen aanstuurde, zodat zij konden voorkomen dat daar schade op zou treden. De tumor van de vrouw bevond zich dichtbij de plek in de hersenen waarvan bekend is dat die de motoriek van de linkerhand aanstuurt.
Nieuw aan de Rotterdamse techniek is dat er veel meer beelden per seconde gemaakt kunnen worden door het echo-apparaat, waardoor ook hele kleine bloedstromen, zoals die zich in een tumor bevinden, zichtbaar worden. Bovendien vertelt de doorbloeding ook iets over de hersenactiviteit, een fenomeen dat bekend staat onder de term ‘neurovasculaire koppeling’.
Eenvoudig gesteld: een gebied dat actief is vertoont een toename in de bloedstroom. Door patiënten tijdens wakkere operaties dus bepaalde taken te laten uitvoeren, zoals spreken of bewegen, wordt zichtbaar welke gebieden in de hersenen actief zijn. De chirurg weet dan welke plekken hij moet ontzien bij de operatie.
De volgende ontwikkelingen rond fUS moeten ervoor zorgen dat de grens tussen tumor en gezond weefsel nog beter in beeld wordt gebracht. Ook wordt er nagedacht over nieuwe behandelingen waarbij fUS na een operatie wordt ingezet om te zien of en hoe snel een tumor terugkeert. Uiteindelijk denken de onderzoekers dat het zelfs mogelijk zal worden om in real time en in 3D de hersenen te monitoren, en zelfs om de hersenen in beeld te brengen zonder dat daar een stuk schedel voor verwijderd hoeft te worden, zoals nu het geval is tijdens de operatie.
Bron
1. Lees hier het artikel in Frontiers in Neuroscience.
Naar boven
