Combinatie van bloedtest en PET-CT scan kan helpen om kanker voortijdig te detecteren

augustus 2020 Medisch onderzoek Willem van Altena
Hands holding blood drop, give blood donation, blood transfusion, world blood donor day, world hemophilia day concept

Bloedonderzoek maakt vroege detectie van diverse soorten kanker mogelijk in mensen die niet eerder kanker hebben gehad en ook geen symptomen vertonen. Het combineren van een bloedtest met een PET-CT scan kan een zinvol onderdeel uitmaken van de klinische zorg. Tot die conclusie komt een team van Amerikaanse onderzoekers van de Johns Hopkins universiteit in Baltimore (V.S.) Het medisch vaktijdschrift Science publiceerde recentelijk hun bevindingen in de online editie.

De onderzoekers baseerden hun bevindingen op de DETECT-A studie (Detecting cancers Earlier Through Elective mutation-based blood Collection and Testing), waarbij 9.911 vrouwen zonder voorgeschiedenis met kanker tussen 65 en 75 jaar oud een speciaal op kankerdetectie gericht bloedonderzoek ondergingen. Wanneer die test een positieve uitslag voor kanker aangaf volgde een PET-CT scan om de kanker te lokaliseren.

Bij 96 van de 9.911 vrouwen werd kanker ontdekt, en bij 26 daarvan gebeurde dat naar aanleiding van het bloedonderzoek. Nog eens 24 kankers werden ontdekt door standaard onderzoeksmethoden zoals een mammogram of coloscopie. Daarnaast kwamen 46 kankers aan het licht doordat de vrouwen symptomen ontwikkelden, of om andere redenen.

De DETECT-A bloedtest die al in 2016 is ontwikkeld is in staat om 10 soorten kanker te herkennen aan de hand van biomarkers in het bloed. Drie daarvan kennen een vastgelegde screeningprocedure, te weten borst-, long- en colorectale kanker. Daarnaast omvatte het onderzoek 7 kankers waar geen standaard screeningmethode voor is vastgelegd, te weten lymfoom, appendix-, baarmoeder-, schildklier-, nier- en ovariumkanker, en kankers met een onbekende bron.

Onderzoeksleider dr. Nickolas Papadopoulos van het Johns Hopkins Sidney Kimmel Comprehensive Cancer Center merkt op dat het aantal ontdekte kankers verdubbelde door deze werkwijze. “Bovendien waren 17 van de 26 kankers die we dankzij de DETECT-A bloedtest ontdekten lokale of regionale kankers, die een grotere kans hebben op genezing.” Uiteindelijk werd bij 12 van deze vrouwen een curatieve operatie uitgevoerd. De bloedtest bleek bovendien accuraat te zijn: in 1% van de gevallen onderging een vrouw een onnodige PET-CT scan vanwege een vals positieve uitslag van haar bloedonderzoek.

“Door een PET-CT scan aan de DETECT-A bloedtest te koppelen verkregen we onafhankelijke bevestiging dat er kanker in het spel was, en over de locatie ervan”, gaat Papadopoulos verder. “We konden bijvoorbeeld longkanker vaststellen, maar ook in welke lob van welke long de kanker zich bevond, hoe groot de kanker was en of er kans op uitzaaiing was. Die informatie krijg je niet met alleen een bloedtest.”

De onderzoekers menen dat de studie erop wijst dat een bloedonderzoek voor meerdere kankers een waardevolle aanvulling kan zijn bovenop de gebruikelijke diagnostiek. “En het kan een goede strategie zijn om vroege detectie van kanker te verhogen. Wij denken dat uiteindelijk meer dan twee derde van alle kankers in de Verenigde Staten al ontdekt kan worden voordat ze symptomen vertonen, hetzij via de gebruikelijke diagnostische methodes of via bloedonderzoek,” vult mede-auteur dr. Bert Vogelstein van het Johns Hopkins Ludwig Center aan.

Lees een persbericht over de DETECT-A studie op de website van de Johns Hopkins universiteit.

De publicatie in tijdschrift Science van 28 april is hier te vinden.