Articles

Verschillen tussen ‘androgen receptor pathway inhibitors’ bij gemetastaseerd hormoongevoelig prostaatcarcinoom: behandelkeuzedilemma’s in de praktijk

NTVO - jaargang 22, nummer 2, april 2025

drs. A.C.M. van de Luijtgaarden , dr. R.J. van Soest , prof. dr. R. de Wit , dr. R.C.N. van den Bergh , dr. N. Mehra

SAMENVATTING

Het huidige behandelspectrum van gemetastaseerd hormoongevoelig prostaatcarcinoom (mHSPC) omvat systemische ‘doublet’-, en ‘triplet’-therapieën van androgeendeprivatietherapie (ADT) met de nieuwe klasse antiandrogenen, de ‘androgen receptor pathway inhibitors’ (ARPI’s), zo mogelijk gecombineerd met docetaxel bij chemotherapie-fitte patiënten. Onder ARPI vallen de androgeensyntheseremmer abirateron en de androgeenreceptorblokkers enzalutamide, apalutamide en darolutamide. Op basis van de consistent aangetoonde sterk verbeterde overlevingswinst van ADT met ARPI’s (+/-docetaxel) ten opzichte van de combinatie van ADT met docetaxel, adviseren de internationale en Europese richtlijnen in 2023 en 2024 eerstelijnsinzet van ARPI’s bij mHSPC. De Nederlandse richtlijnen hebben deze recente ontwikkelingen nog niet overgenomen. Recente meta-analyses tonen aan dat de verschillende ARPI’s aanzienlijke verschillen vertonen in behandelingsgerelateerde toxiciteit, geneesmiddelinteracties en in de impact op specifieke patiëntengroepen, zoals ouderen en patiënten met cardiovasculaire risico’s. Dit artikel staat stil bij hoe de huidige Nederlandse richtlijnen en het financieel gedreven restrictieve ARPI-voorschrijfbeleid niet langer stroken met de stand van de wetenschap en praktijk. Daarom is het essentieel dat behandelaren een weloverwogen keuze maken tussen de beschikbare ARPI’s via gedeelde besluitvorming met de patiënt. Bij gelijkwaardige geschiktheid wordt geadviseerd de goedkoopste ARPI te kiezen.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2025;22:76–84)

Lees verder

De Apa/enza-short-studie: een landelijke gerandomiseerde studie naar verkorte behandeling met androgeenreceptorblokkade bij laagvolume- gemetastaseerd hormoongevoelig prostaatcarcinoom

NTVO - jaargang 21, nummer 6, december 2024

drs. T.C. van Dijk , dr. K.T. Isebia , prof. dr. R. de Wit , dr. N. Beije

SAMENVATTING

De hoeksteen van de behandeling van gemetastaseerd laagvolume- hormoongevoelig prostaatcarcinoom (mHSPC) was jarenlang androgeendeprivatietherapie (ADT). In de afgelopen jaren hebben de TITAN- en ENZAMET-studies laten zien dat het toevoegen van een androgeenreceptorsignaalremmer (ARSI), specifiek apalutamide of enzalutamide, een significant overlevingsvoordeel geeft bij laagvolume-mHSPC-patiënten. De mediane behandelduur met apalutamide en enzalutamide, die werden voortgezet tot progressie of onaanvaardbare toxiciteit in de studies, bedroeg een kleine vier jaar. Dit is geassocieerd met toxiciteit, alsmede significante kosten voor de maatschappij. De hypothese onderliggend aan de Apa/enza-short-studie is dat krachtige onderdrukking van de androgeenreceptor in de eerste fase van mHSPC het belangrijkste anti-tumoreffect oplevert. In de studie wordt daarom onderzocht of het stoppen van de ARSI-behandeling na 12 maanden (met de optie om de behandeling te hervatten) niet-inferieur is aan voortgezette ARSI-behandeling. De studie beoogt om 400 patiënten in 27 Nederlandse centra te includeren.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2024;21:215–8)

Lees verder

Het toevoegen van docetaxel bij primair gemetastaseerd hormoongevoelig prostaatcarcinoom

NTVO - 2017, nummer 7, november 2017

dr. B. Mostert , prof. dr. R. de Wit , dr. M.P.J.K. Lolkema

Samenvatting

Docetaxel geeft bij gemetastaseerd castratieresistent prostaatcarcinoom overlevingswinst, maar ondanks deze en nieuwere behandeling met onder andere cabazitaxel en de anti-androgenen blijft de overleving voor deze mannen teleurstellend. Het vroeger inzetten van docetaxel, in de hormoongevoelige en zelfs de niet-gemetastaseerde setting, is onderzocht in drie gerandomiseerde fase 3-studies. In de twee grootste studies werd een indrukwekkende overlevingswinst van 10 tot 13,6 maanden gezien, de kleinere studie leverde een niet-significante trend in dezelfde richting op. Hiermee verdient docetaxel een plek in de standaardbehandeling van het nieuw gemetastaseerd hormoongevoelig prostaatcarcinoom en dient te worden overwogen bij (kort) voorbehandelde gemetastaseerde en niet-gemetastaseerde ziekte.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2017;14:270–4)

Lees verder