Kankerdiagnose met één buisje bloed

oktober 2019 Zorginnovatie Eline Feenstra
Close up of doctor hand holding blood sample. Copy space in left side

Eén enkel buisje bloed in combinatie met een gedetailleerd stappenplan, kan nu in één keer tot een kankerdiagnose leiden. Dit protocol is recent gepubliceerd in Nature Protocols1.

Op bloedmonsters gebaseerde diagnostische testen die gebruik maken van individuele biomarkers of panels van bepaalde biomarkers, kunnen de diagnostiek van ziekten en minimale invasieve therapeutische monitoring mogelijk maken. In de praktijk blijkt echter de selectie van de meest relevante biomarkers uit vloeibaar biologisch materiaal een forse opgave.

Onderzoekers van Amsterdam UMC Cancer Center en Hersentumorcentrum Amsterdam hebben nu een protocol ontwikkeld, waarbij elke onderzoeker met één buisje bloed en een algoritme op de computer tot een kankerdiagnose kan komen.

Gedetailleerd stappenplan

De onderzoekers zijn er in geslaagd om gliomen en longkanker in het bloed op te sporen. Hoe zij tot de diagnose zijn gekomen, is stap voor stap in het protocol genoteerd. Deze gedetailleerde omschrijving maakt het voor elke onderzoeker mogelijk om de diagnose te repliceren. Er is een zgn. ‘wet-lab’ protocol (voor de ontwikkeling van bloedplaatjes-RNA sequenceringsbibliotheken) en een ‘dry-lab’ protocol beschikbaar (voor ‘swarm intelligence-enhanced machine-learning-based classificatie algorithmes’).

Verandering bloedplaatjes

Het nieuw gepubliceerde protocol is een vervolg op eerder onderzoek, waarbij onderzoekers van het Amsterdam UMC hebben aangetoond dat de samenstelling van bloedplaatjes verandert bij de aanwezigheid van kanker (2). Deze bevinding maakt het mogelijk om met zekerheid vast te stellen of de patiënt wel of geen kanker heeft. Bovendien kan het een indicatie geven van het desbetreffende orgaan waarin de kanker zich bevindt. Vervolgonderzoek zal zich richten op minstens 14 andere kankersoorten. Resultaten van dit laatste onderzoek worden naar verwachting in de eerste helft van 2020 gepubliceerd.

Bronnen
1. Best MG, In ‘t Veld SGJG, Sol N et al. RNA sequencing and swarm intelligence-enhanced classification algorithm development for blood-based disease diagnostics using spliced blood platelet RNA. Nat Protoc. 2019 Apr;14(4):1206-1234.
2. Best MG, Vancura A, Wurdinger T et al. Platelet RNA as a circulating biomarker trove for cancer diagnostics. J Thromb Haemost. 2017 Jul;15(7):1295-1306.