NTVO - 2021, nummer 7, october 2021
dr. M.F.M. Wagemans , dr. A.W. Oosten , prof. dr. F.G.A. Jansman , dr. K.B. Gombert-Handoko , dr. S.H.M. Robben , dr. M.A. Pols , drs. A.L.J. Kortlever-van der Spek , dr. J. Tra
Veel patiënten met kanker hebben pijn. In de richtlijn ‘Pijn bij patiënten met kanker’ staat beschreven wat goede zorg is voor deze patiënten, zowel in de curatieve als in de palliatieve fase. Optimale en veilige behandeling van pijn bij kanker bij oudere patiënten en bij patiënten met een verminderde nierfunctie vergt echter soms aanpassingen aan de reguliere behandeling. Daarom heeft een werkgroep, bestaande uit gemandateerde afgevaardigden van meerdere wetenschappelijke verenigingen, ‘evidence-based’ richtlijnmodules ontwikkeld over deze aanpassingen. De werkgroep werd ondersteund door het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten. In deze richtlijnmodules zijn adviezen gegeven over de medicamenteuze behandeling van pijn bij kanker bij ouderen en bij patiënten met nierfunctiestoornissen, met daarbij concrete tabellen met doseringsadviezen. De komende tijd wordt de informatie uit de richtlijn ‘Pijn bij patiënten met kanker’ vertaald naar patiëntinformatie voor de website www.thuisarts.nl.
(NED TIJDSCHR ONCOL 2021;18:243-6)
Lees verderNTVO - 2021, nummer 6, september 2021
dr. R.W.F. van Leeuwen , drs. M. Le Comte , M. Zietse , prof. dr. F.G.A. Jansman
Oncologische geneesmiddelen zijn frequent betrokken bij geneesmiddelinteracties (GIA’s) en kunnen een belangrijke invloed hebben op de werkzaamheid en toxiciteit van oncologische behandelingen. Als gevolg van deze GIA’s ontvangen patiënten mogelijk niet de optimale antikankertherapie. Sinds 2006 beoordeelt de multidisciplinaire Werkgroep Interacties Oncologie deze GIA’s op klinische relevantie en doet aanbevelingen over de afhandeling hiervan. Deze aanbevelingen zijn erop gericht om de klinische besluitvorming te ondersteunen door achtergrondinformatie te bieden over het interactiemechanisme en de (potentiële) klinische consequenties. Tot januari 2021 zijn in de literatuur in totaal 338 potentiële GIA’s geïdentificeerd en beoordeeld door de multidisciplinaire werkgroep. Van deze 338 potentiële GIA’s zijn er 149 (44%) beoordeeld als klinisch relevant, waarbij een waarschuwing en interventie noodzakelijk zijn. Verder is van 85 GIA’s vastgesteld dat ze klinisch niet relevant zijn en dat er dus geen interventie nodig is. Voor 104 potentiële GIA’s was er onvoldoende bewijs voor een GIA, waardoor geen advies kon worden geformuleerd. Integratie van GIA-richtlijnen in het elektronisch medicatievoorschrijfsysteem is essentieel om optimale werkzaamheid en minimale toxiciteit te bereiken bij patiënten die antikankertherapie krijgen. Een duidelijk overzicht van klinisch relevante GIA’s is een gestructureerd, ‘evidence-based’ en ‘consensus-based’ hulpmiddel voor medicatiebewaking van GIA’s bij oncologische behandelingen.
(NED TIJDSCHR ONCOL 2021;18:201-6)
Lees verderNTVO - 2021, nummer 1, february 2021
dr. I. Wagensveld , drs. B. Israël , prof. dr. T. M. de Reijke , prof. dr. R.J.A. van Moorselaar , dr. I.M. van Oort , C. Tillier MSc., dr. E. Vegt , dr. H.T.H.J. Niekus , dr. I. Mostovaya , dr. W.J. Harmsen , prof. dr. J.O. Barentsz , dr. I.G. Schoots
In Nederland wordt jaarlijks bij ongeveer 12.000 mannen de diagnose prostaatkanker gesteld. Prostaatkanker is in Nederland de meest voorkomende vorm, als ook de tweede doodsoorzaak van solide kankers bij mannen. In 2016 is de modulaire revisie van de richtlijn Prostaatcarcinoom gestart aan de hand van uitkomsten van een knelpunteninventarisatie (vijf delen), waarvan de module ‘diagnostische prostaat-MRI’ recentelijk is gepubliceerd. De revisie is uitgevoerd door een werkgroep bestaande uit gemandateerde afgevaardigden van meerdere wetenschappelijke en beroepsverenigingen als ook de patiëntenvereniging, met de methodologische begeleiding en secretariële ondersteuning van het proces door het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten (FMS). Sinds januari 2020 wordt prostaat-MRI aanbevolen – voorafgaand aan de indicatie tot het nemen van prostaatbiopten – en worden MRI-gestuurde biopten gebruikt als aanvulling op de standaard systematische echogeleide biopten. Als de MRI geen suspecte afwijkingen laat zien, kunnen systematische echogeleide biopten achterwege worden gelaten als er geen risicofactoren aanwezig zijn. Het inzetten van prostaat-MRI bij mannen met een verhoogd risico op prostaatkanker kan, in combinatie met gezamenlijke besluitvorming, leiden tot meer gepersonaliseerde diagnostiek.
(NED TIJDSCHR ONCOL 2021;18:12-5)
Lees verderNTVO - 2020, nummer 6, september 2020
dr. C.H. Smorenburg , dr. H. de Graaf , dr. A. Jager , dr. J.R. Kroep , dr. B.E.P.J. Vriens
In 2020 is het vierde en laatste deel van de modulaire revisie van de landelijke richtlijn Borstkanker verschenen. In dit artikel worden de belangrijkste inhoudelijke wijzigingen van de aanbevelingen uit deze richtlijn besproken aangaande neoadjuvante en adjuvante systemische therapie bij borstkanker.
(NED TIJDSCHR ONCOL 2020;17:226-30)
Lees verderNTVO - 2020, nummer 5, august 2020
dr. J.M.M. Gijtenbeek , dr. L.G.H. Dewit , ir. K.J.A. van Elst , dr. R.H. Enting , drs. C.S. Gathier , dr. A. de Graeff , J. Heessels-Smetsers , dr. L.E.L. Hendriks , J.J.M.G. Jacobs-van Leur , dr. F.J. Lagerwaard , dr. R.D.S. Nandoe Tewarie , prof. dr. M. Smits , dr. F.Y.F.L. de Vos , dr. J.D. Zindler , Dr. J. Buddeke
De overleving van patiënten met kanker is toegenomen door nieuwe behandelingen specifiek gericht op unieke patiënt- en tumorkarakteristieken. De langere overleving van patiënten leidt tot een langer ziektebeloop en daardoor stijging in de incidentie van hersenmetastasen. Door ontwikkelingen in de neurochirurgie, radiotherapie en systemische therapie zijn er meer behandelmogelijkheden voor patiënten met hersenmetastasen en is een gecoördineerde multidisciplinaire aanpak noodzakelijk om een op maat gesneden behandelplan vast te stellen. De richtlijn Hersenmetastasen uit 2011 was aan revisie toe. Op initiatief van de Landelijke Werkgroep Neuro-Oncologie (LWNO), met medewerking van meerdere wetenschappelijke en patiëntenverenigingen, ondersteund door het Kennisinstituut, is de richtlijn in 2020 herzien. In dit artikel wordt een kort overzicht gegeven van de belangrijkste nieuwe aanbevelingen uit de richtlijn en wordt de noodzaak tot multidisciplinaire samenwerking benadrukt.
(NED TIJDSCHR ONCOL 2020;17:193-5)
Lees verderNTVO - 2020, nummer 4, june 2020
drs. C.A. Lebbink , drs. B.L. Dekker , dr. G. Bocca , dr. A.J.A.T. Braat , dr. J.P.M. Derikx , dr. M.P. Dierselhuis , dr. B. de Keizer , dr. S. Kruijff , dr., ir. A.B.G. Kwast , dr. F.H. van Nederveen , dr. E.J.M. Nieveen van Dijkum , dr. R.A.J. Nievelstein , prof. dr. R.P. Peeters , drs. C.E.J. Terwisscha van Scheltinga , prof. dr. W.J.E. Tissing , dr. K. van der Tuin , prof. dr. M.R. Vriens , dr. J. Zsiros , prof. dr. A.S.P. van Trotsenburg , prof. dr. T.P. Links , dr. H.M. van Santen
Een multidisciplinaire werkgroep heeft een nieuwe Nederlandse leidraad geschreven voor de behandeling van gedifferentieerd schildkliercarcinoom op de kinderleeftijd. In dit artikel worden de belangrijkste aanbevelingen ten aanzien van diagnostiek, behandeling en follow-up beschreven.
(NED TIJDSCHR ONCOL 2020;17:140–4)
Lees verder
NTVO - 2020, nummer 3, may 2020
dr. P.J. Tanis , dr. M. Intven
In 2017 is gestart met een revisie van de richtlijn colorectaal carcinoom op initiatief van de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde en ondersteund door het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten. Het betreft een grote multidisciplinaire richtlijn over een veelvoorkomende oncologische aandoening met een groot dynamisch onderzoeksveld. Bij deze revisie is een volledige nieuwe start gemaakt, waarbij de richtlijn is klaargemaakt voor efficiënte toekomstbestendige modulaire updates. Het vaststellen van een nieuwe werkwijze met alle betrokkenen heeft relatief veel tijd gekost, waardoor de eerste versie van de nieuwe richtlijn pas in november 2019 is gepubliceerd in de richtlijnendatabase. In deze versie is de meerderheid van de modules nog niet uitgewerkt. Deze modules bevatten alleen nog maar de oude aanbevelingen indien die door de werkgroep nog als actueel werden beschouwd. In de wel geactualiseerde modules is in vergelijking met eerdere versies van de richtlijn veel aandacht voor individualisering van de diagnostiek en behandeling van het colorectaal carcinoom en het beperken van de vroege en late gevolgen van de behandeling. De huidige werkgroep blijft de komende jaren actief om de resterende modules uit te werken. Daarnaast zal door middel van modulaire updates kunnen worden ingespeeld op nieuwe ontwikkelingen, waarbij wordt gestreefd naar een doorlooptijd tot autorisatie van ongeveer zes maanden. Hiermee zal de richtlijn nauw blijven aansluiten bij de dagelijkse praktijkvoering.
(NED TIJDSCHR ONCOL 2020;17:100–2)
Lees verder
Naar boven
